Lyon’da düzenlenen ve dünya çapında miras filmlerin restorasyonu ile tanıtımına adanmış tek pazar olan Uluslararası Klasik Film Pazarı (MIFC), 14-17 Ekim tarihleri arasında gerçekleşen 13. edisyonuyla sektörde rekor bir katılıma sahne oldu. Lumière Film Festivali ile eş zamanlı gerçekleşen bu önemli etkinlik, klasik sinemanın geleceğini şekillendiren iki ana konuya odaklandı: Yapay Zeka’nın (AI) kullanımı ve dijital yayın platformlarının (Streaming Services) artan gücü.

MIFC eş başkanı Anaïs Desrieux, tüm göstergelerin, hem yeni katılımcılar hem de uluslararası iştirakçiler açısından yükselişte olduğunu belirterek, klasik filmlerin sadece geçmişi değil, aynı zamanda geleceği de inşa ettiğini vurguladı.

Yapay Zeka Tartışması: Koruma mı, Yaratıcılık Engeli mi?

Teknoloji, MIFC’nin en sıcak konularından biriydi. Özellikle AI’nın klasik filmlerin korunması ve restorasyonundaki potansiyel uygulamaları mercek altına alındı. Bu yılki odak noktası ise altyazı ve dublajdı. Bu tartışma, miras filmlerin korunması kuruluşu Vectracom, “duygusal altyazı” konusunda uzmanlaşmış Phont gibi girişimler ve çevirmen temsilcilerini bir araya getirdi.

Fakat bu teknolojik ilerleme, sektörü ikiye bölen önemli bir etik soruyu da beraberinde getirdi. Eş başkan Gérald Duchaussoy, altyazıların nötr olmadığını, aksine filmlerin anlaşılma biçimini şekillendiren yaratıcı bir faaliyet olduğunu dile getirdi. Bu durum, AI araçlarının çevirmenlerin ve yaratıcıların emeğini nasıl etkileyeceği konusundaki küresel endişeyi MIFC zeminine taşıdı.

Yapay zekanın yaratıcı emeğe etkisi konusundaki bu endişeler, özellikle ABD'deki SAG-AFTRA ve İngiltere'deki Equity gibi sendikaların, 'aktrist' olarak lanse edilen yapay zeka karakteri Tilly Norwood'a gösterdiği tepkiyle küresel bir boyuta taşınmıştır. Nexus Haber’e göre, Equity yetkilileri Norwood'u 'bir oyuncu değil, performansçıların eserinden oluşan bir araç' olarak nitelendirmiş ve AI araçlarının oluşturulmasında kullanılan verinin kaynağı ve rızası konusunda GDPR gibi mevcut veri koruma düzenlemeleri üzerinden hukuki mücadele başlatmayı hedeflemiştir. Bu tür gelişmeler, miras filmlerin restorasyonunda dahi kullanılan AI teknolojilerinin etik sınırlarının yeniden çizilmesi gerektiğini gösteriyor.

Pazardaki yenilikler, Classics Innovation Corner’da sergilendi. Bu köşede, AI destekli arama ve lisanslama platformu Refractio ve distribütör odaklı CN Films gibi yeni nesil teknoloji şirketleri, miras filmlerin dijitalleştirilmesi ve dağıtımına yönelik çözümlerini tanıttı.

Yayın Devlerinin Klasik Sinema İçin Artan Rolü

MIFC’nin bir diğer kilit teması, dijital yayın hizmetlerinin klasik sinemanın dolaşımındaki hızla büyüyen rolü oldu. YouTube Fransa Başkanı Justine Ryst, platformun 20. yıl dönümünde bu konuya ışık tuttu. Duchaussoy, YouTube’da klasik filmlere, arşivlere ve bu filmlere adanmış programlara geniş erişim olduğunu, bunun tamamen yeni izleyici kitleleri yarattığını belirtti.

Avrupa ve Fransa’daki özel girişimler de tartışıldı. Fransız yayıncılar Universciné ve Filmo’nun birleşimi olan Sooner, miras film platformu LaCinetek ve yakın zamanda özel bir hizmet olan Allociné Classique’i başlatan Allociné gibi örnekler sunuldu. Desrieux, bu platformlar sayesinde filmlerin yalnızca korunmakla kalmayıp, dijital çağda izleyicilere yeniden tanıtıldığını ifade etti.

Uluslararası İşbirlikleri ve Geleceğe Yönelik Adımlar

Pazarın ana hedeflerinden biri de uluslararası dağıtım ve iş anlaşmalarını teşvik etmekti. Bu kapsamda, önemli ABD stüdyolarının kataloglarını yöneten İngiliz Park Circus, MIFC’ye resmi ortak olarak katıldı. Park Circus CEO’su Douglas Davis, Studiocanal ve Mk2 Films temsilcileriyle miras filmler için uluslararası dağıtım stratejileri üzerine bir yuvarlak masa toplantısında bir araya geldi.

Macaristan, koruma ve dolaşım konusundaki güçlü geçmişi (özellikle Budapeşte Klasik Film Maratonu gibi etkinliklerle) nedeniyle bu yılın onur konuğu olarak yer aldı. Ayrıca, üçüncü kez düzenlenen popüler Re>Birth programı, restore edilmiş eserlerin ya da restorasyon ortağı arayan filmlerin yatırımcılarla buluşmasını sağlayarak anlaşmaların önünü açtı.

Geleceğin Mirasını İnşa Etmek

MIFC, sektörün geleceğine yönelik vizyonunu da ortaya koydu. Altı üniversiteden yaklaşık 40 öğrencinin miras alanındaki profesyonellerle çalışacağı yeni bir Avrupa öğrenci çalıştayı başlatıldı. Desrieux, bu girişimin, sektörün geleceğini şekillendirecek bağlantıların kurulmasına yardımcı olmayı amaçladığını belirtti. Duchaussoy, miras sinemasının sadece geriye bakmakla ilgili olmadığını, aynı zamanda yeni profesyoneller, yeni teknolojiler ve yeni izleyicilerle geleceği hayal etmek olduğunu sözlerine ekledi.

MIFC’nin misyonu, miras sektörüne daha güçlü bir uluslararası çerçeve ve profil kazandırmak, oyuncuları bir araya getirmek ve klasik filmlerin dolaşımı etrafında gerçek ticari fırsatlar yaratmaktır.

Klasik filmler pazarı (MIFC) gibi niş pazarlar uluslararası işbirliğini artırırken, küresel içerik piyasasının önde gelen etkinliklerinden biri olan Tokyo Uluslararası Film Festivali Pazarı (TIFFCOM) de uluslararası profilini güçlendiriyor. Örneğin, TIFFCOM 2025'te Taylandlı usta yönetmen Pen-ek Ratanaruang'ın liderlik edeceği ortak yapım semineri ve yaklaşık 70 Çin kurumunu ağırlayacak devasa Çin Film Pavyonu lanse edilecek. Bu tür girişimler, Asya-Pasifik bölgesindeki yaratıcı işbirliklerinin ve finansman fırsatlarının merkezlerini pekiştiriyor. TIFFCOM 2025 Tokyo Film Pazarı ve Çin Pavyonu hakkında daha fazla detay bilgiye ulaşabilirsiniz.

Bu uluslararası piyasa hareketliliğine paralel olarak, Hindistan’ın sanatsal sinema merkezi Kerala da bölgesel sinemasını küresel ortak yapım ve finansman fırsatlarıyla buluşturmak amacıyla 13-16 Aralık tarihleri arasında Thiruvananthapuram'da gerçekleşecek olan Kerala Uluslararası Film Pazarı (IFMK)’nı duyurdu. Bu platform, özellikle Malayalam dilindeki özgün içeriğin uluslararası dağıtım standartlarına uygun fon ve iş ortaklıkları bulmasını hedefliyor ve Kerala sinemasını küresel piyasaya entegre etme çabasını gösteriyor. IFMK'nın hedefleri ve detayları hakkında daha fazla bilgiye Nexus Haber'den ulaşabilirsiniz.

Bu haberin hazırlanmasında kaynak olarak Variety dergisinin MIFC hakkındaki detaylı analizi kullanılmıştır.