Elon Musk'ın devasa iş imparatorluğunun en parlak mücevheri olarak görülen Tesla, son zamanlarda beklenmedik bir borç ve dava sarmalıyla anılıyor. CNN tarafından yürütülen kapsamlı bir araştırma, otomotiv devinin, bugünlere gelmesini sağlayan müteahhitlere 24 milyon doları aşan bir borcu olduğunu ortaya çıkardı.
Araştırmaya göre, yıllar boyunca Tesla için çalışan ve birçoğu küçük aile işletmesi olan onlarca müteahhit, Musk'ın şirketi tarafından ödemelerinin yapılmadığını iddia ediyor. Alacaklarını tahsil etmek için defalarca girişimde bulunsalar da, Tesla'nın bürokratik süreçlerini "kara delik" olarak tanımlayan bu işletmeler, hak ettikleri parayı almanın neredeyse imkansız hale geldiğini belirtiyor. Sonuç olarak, çoğu şirket iflas etmemek için mücadele ederken yasal yollara başvurarak Tesla'ya karşı haciz ve dava süreçleri başlatmak zorunda kalıyor.
İflasa Sürüklenen Şirketler ve İtiraflar
Bu mağdur şirketlerden biri olan Professional Process Piping, iflas başvurusunda bulunduğunda Tesla'nın kendilerine yaklaşık yarım milyon dolarlık ödenmemiş faturası bulunuyordu. Mahkeme kayıtlarına göre, bu faturaların 380.000 dolarlık kısmı 90 günü aşkın süredir gecikmedeydi. Hatta bir noktada, Tesla'nın şirkete olan borcu 1 milyon dolara ulaşmış ve şirket sahibi, ekipman masraflarını kendi cebinden karşılamak zorunda kalmıştı.
Tesla'yı iflas davasında temsil eden bir avukat ise şaşırtıcı bir itirafta bulundu: “Tesla’nın ödeme yapmasının biraz zaman aldığını kabul ediyorum. Bu durum, avukatlık faturaları için de geçerli... Bunu gayet iyi biliyorum.”
Benzer bir kaderi paylaşan Austin merkezli küçük bir güvenlik entegratörü olan Full Circle Technologies de Tesla'nın yaklaşık 600.000 dolarlık faturasını ödememesi üzerine iflas başvurusunda bulundu. Şirket, iflas dosyasında, "Tesla için yapılan iş ile hizmetlerin ödemesi arasındaki boşluğu kapatmak için kısa vadeli, yüksek faizli krediler çekmek zorunda kaldığını" belirtti. Tesla ise bu iddialara, Full Circle'ın sözleşmeyi ihlal ettiği ve aslında Tesla'ya borçlu olduğu yönünde bir karşı dava ile yanıt verdi.
Borç Karşılaştırması: Tesla vs. Apple
Ödenmemiş faturalar her büyük şirketin başına gelebilir, ancak Tesla bu konuda oldukça kötü bir şöhrete sahip. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse:
- Tesla: Aynı bölgelerde müteahhitlere 24 milyon dolar haciz borcu bulunuyor.
- Apple: Aynı bölgelerde ise sadece 1.2 milyon dolar haciz borcu var.
Bir Strateji mi, Yoksa Sadece Kötü Yönetim mi?
Tesla'nın bu tutumu, akıllara iki ihtimali getiriyor: Şirket ya faturalarını zamanında ödeme konusunda kronik olarak başarısız ya da bazı müteahhitlerin iddia ettiği gibi, bu durumu büyük faturalarda pazarlık yapmak ve maliyetleri düşürmek için stratejik bir silah olarak kullanıyor. Ödemeyi geciktirerek ve yasal arabuluculuğa zorlayarak şirketleri daha düşük bir meblağa razı etmeye çalıştığı düşünülüyor.
Full Circle davasında Tesla'nın "tek kuruş ödemeden yükümlülüklerinden kurtulmuş olması", bu kuruş hesabı yapma spekülasyonunu güçlendiriyor. Her iki durumda da Tesla, özellikle Austin merkezli şirketler arasında oldukça kötü bir üne kavuşmuş durumda.
CNN'e isimsiz olarak konuşan bir girişimci, durumu şu sözlerle özetliyor: “[Elon Musk'ın] hedefi, dünyanın geleceğini kurtarmak için şu anda her şeyin üzerinden geçmek; bunun kime ve neye mal olduğu umrunda değil. Tesla, iş yaptığımız şirketler arasında bir başkasını iflasa sürüklemeyi kesinlikle umursamayan tek şirketti.”