Tesla CEO'su Elon Musk, şirketin geleceğini tamamen yüz binlerce otonom taksinin (Robotaksi) ABD yollarında yolcu taşıması vizyonuna bağlamış durumda. Musk bu hedefini her fırsatta dile getirirken, şirketin 'Tam Otonom Sürüş' (FSD - Full Self-Driving) yazılımı beklenmedik bir engelle karşı karşıya: Temel trafik kurallarına uymamak.
ABD Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi (NHTSA), FSD sistemi kullanan araçların kırmızı ışık ihlali yaptığı veya karşı şeride girmeye çalıştığı yönündeki raporları incelemeye aldığını duyurdu. NHTSA'nın başlattığı bu 'ön değerlendirme', potansiyel bir geri çağırma sürecinin ilk adımı olması nedeniyle Tesla için kritik bir dönemeç anlamına geliyor.
NHTSA, Ekim ayı başlarında yaptığı bir açıklamada, FSD tarafından komuta edilen dinamik sürüş görevine ait girdilerin, trafik güvenliği yasalarını ihlal eden araç davranışlarına yol açtığı çok sayıda olay tespit ettiğini belirtti.
NHTSA Soruşturmasının Arkasındaki Rakamlar
FSD (Gözetimli) olarak adlandırılan ve 8.000 dolarlık bir özellik olan Tesla’nın gelişmiş sürücü destek sistemi, kameralar yardımıyla aracı belirlenen rotada pilotlamayı amaçlıyor. Bu sistemin yayalara, trafik ışıklarına ve hız limitlerine tepki vermesi bekleniyor ancak sürücünün de her an müdahaleye hazır olması şart koşuluyor.
Tespit Edilen Kritik İhlal Vakaları
NHTSA'ya ulaşan ve sahiplerinin şikayetleri, medya raporları ve Tesla’nın doğrudan kaza raporlarından oluşan 50’den fazla vaka incelendi:
- 19 Vaka: Kırmızı Işık İhlalleri. FSD kullanan Teslaların kırmızı ışıkta durmayı sürdürememesi, tamamen durmaması veya trafik sinyalinin doğru durumunu algılayamaması.
- 6 Kaza Raporu: Çarpışmalı İhlaller. Tesla tarafından bildirilen altı raporda, FSD çalışan araçlar kırmızı ışıkta geçerek kavşakta başka araçlarla çarpıştı ve bazı vakalarda yaralanmalara neden oldu.
- 20+ Vaka: Yanlış Şeride Giriş. FSD’nin dönüş sırasında veya sonrasında karşı şeride geçmesi, düz giderken çift sarı çizgiyi aşması veya yanlış yol işaretleri olmasına rağmen ters yöne dönmeye çalışması.
NHTSA, olayların yaşandığı bir kavşakta (Maryland’de) Tesla’nın sorunu çözmek için harekete geçtiğini bildirdi.
Robotaksi Vizyonu ve Teknolojik Zorluklar
Kamera temelli sistemlerle, sürücü denetiminde dahi olsa, güvenilir ve güvenli araçlar üretmek son derece zordur. Tesla, uzun süredir otonom sürüşü yalnızca kameralarla çözmeye odaklanarak kendisini zorlu bir konuma soktu. Uzmanlar, bu yaklaşımın bazı 'kör noktaları' beraberinde getirdiğini uzun zamandır vurguluyor.
Bu felsefi ayrışmada, Rivian gibi rakipler ise çoklu sensör füzyonunun önemine dikkat çekiyor. Rivian CEO’su RJ Scaringe, otonom sistemlerin başarısı için birden fazla sensör türünün (kamera, radar ve potansiyel olarak Lidar) bir arada çalışmasının, bilimsel topluluk nezdinde genel kabul gören bir yöntem olduğunu belirtti. Eskiden on binlerce dolar seviyesinde olan Lidar sensörlerinin maliyetlerinin artık birkaç yüz dolara kadar düşmesi, özellikle karmaşık sürüş senaryolarında derinlik ve mesafe bilgisini milimetrik doğrulukla sağlayan bu sensörün kullanımını pratik hale getirdi. Bu nedenle, Rivian gelecek otonom modellerde Lidar kullanımı kapısı açık bir ihtimal olarak değerlendiriliyor ve bu yaklaşım, vizyon odaklı sistemlerin yaşadığı temel algılama hatalarına karşı ek bir güvenlik katmanı oluşturmayı amaçlıyor.
Şeytanın Avukatlığı: Tesla Neden Acele Ediyor?
Tesla’nın geleceği, geleneksel elektrikli araç pazarını General Motors ve Volkswagen gibi rakiplere bırakıp, Robotaksi teknolojisinin başarısına bağlı durumda. Şirketin son dönemde tanıttığı düşük maliyetli Model 3 ve Model Y versiyonlarının bile, Robotaksi vizyonu gerçekleşene kadar şirketin mevcut satışlarını ayakta tutma çabası olarak görülmesi, otonom sürüş misyonunun ne kadar kritik olduğunu gösteriyor. Bu uygun fiyatlı Model 3 ve Model Y versiyonlarında, maliyetleri düşürmek amacıyla Autopilot paketinin temel özelliklerinden olan şerit ortalaması (Autosteer) yeteneğinin standart paketlerden kaldırılması, alıcıları daha kârlı FSD yazılım paketine yönlendirme stratejisi olarak yorumlanmaktadır. Bu önemli fiyat/performans hamlesi hakkında daha fazla bilgi için: Tesla Uygun Fiyatlı Model 3 ve Y'den Autosteer Özelliğini Kaldırdı.
Özellikle direksiyonsuz Cybertruck dışında yeni bir büyük pazar aracı planı olmayan Tesla için, Robotaksi projesinin başarılı olması hayati önem taşıyor. Şirket, Austin'de güvenlik monitörleri eşliğinde pilot hizmet başlatsa da, bu sürücüsüz Model Y'lerin bile zaman zaman düzensiz ve yasa dışı manevralar yaptığı gözlemlendi.
Önümüzdeki yıl ABD’nin birçok şehrinde Robotaksi hizmetini başlatmayı hedefleyen Tesla, FSD sistemindeki bu temel kusurları hızla gidermezse, otonom geleceği ciddi bir erteleme riskiyle karşı karşıya kalabilir ve bu durum, şirketin genel stratejisini yeniden gözden geçirmesine neden olabilir.
Kaynak: Tesla'nın Otonom Sürüş Sistemine Yönelik NHTSA İncelemesi Hakkında Detaylı Bilgi İçin: InsideEVs
