Elektrikli otomobil dünyasının en hararetli tartışmalarından biri şüphesiz 'menzil' meselesi. Tüketiciler tek şarjla 500, 600, hatta 700 kilometre gidebilen modeller talep ederken, üreticiler de bu 'menzil silahlanma yarışında' birbirleriyle kıyasıya rekabet ediyor. Peki, günlük hayatta bu devasa bataryaların ve uzun menzillerin ne kadarını gerçekten kullanıyoruz? ABD merkezli batarya sağlığı takip firması Recurrent'ın 40.000'den fazla elektrikli araçtan topladığı veriler, bu konudaki algımızı tamamen değiştirebilecek nitelikte.

Bu yarışın en çarpıcı örneklerinden biri de, standart bir modelle tek şarjda 925 kilometre yol giderek rekor kıran Polestar 3 oldu. Ancak bu etkileyici rakamın, neredeyse 23 saat süren bir sürüşte, ortalama 40 km/s gibi gerçekçi olmayan bir hızda elde edildiğini bilmek önemlidir. İşte bu gibi, Polestar 3 menzil rekoru gibi pazarlama odaklı başarılar, tüketicilerin menzil algısını şekillendirirken, günlük kullanım gerçekliğiyle arasındaki makası da açıyor.

Araştırmanın en çarpıcı sonucu şu: Elektrikli araç sürücüleri, otomobillerinin EPA (Çevre Koruma Ajansı) tarafından belirlenen resmi menzilinin günlük olarak ortalama sadece %12.6'sını kullanıyor. Bu, binlerce kilometre menzil için ödenen on binlerce liranın, çoğu zaman atıl bir kapasite olarak araçla birlikte taşındığı anlamına geliyor.

Rakamlar Yalan Söylemez: Menzil ve Gerçek Kullanım Oranları

Recurrent'ın verileri, aracın menzili arttıkça, kullanılan oranın logaritmik olarak düştüğünü net bir şekilde gösteriyor. Yani, ne kadar yüksek menzilli bir araca sahipseniz, bataryanızın o kadar büyük bir kısmını boşuna taşıyorsunuz.

Bu menzil takıntısının ve "her şeyin en büyüğü en iyisidir" yaklaşımının yol açtığı ticari başarısızlığın en somut örneği ise ABD pazarında yaşandı. Milyarlarca dolarlık yatırımla piyasaya sürülen Ford F-150 Lightning gibi elektrikli pickup modelleri, devasa bataryaları ve yüksek fiyat etiketleriyle hedeflenen kitleye ulaşamadı. Bir kamyonetin asıl görevi olan yük taşıma ve römork çekme gibi eylemlerin menzili dramatik şekilde düşürmesi, bu araçların pratikliğini sorgulattı. Sonuç olarak, 2024'ün ilk yarısında 1.6 milyon benzinli pickup satılırken, elektrikli modellerin satışı sadece 35,000 adette kaldı ve bu durum elektrikli pickup rüyasının bir kabusa dönüşmesine neden oldu.

Şeytanın Avukatı: Uzun Menzil Neden Hala Bir Güvence?

Tüm bu verilere rağmen, tüketicilerin uzun menzil talebini tamamen yersiz görmek de doğru olmaz. Özellikle Türkiye gibi şarj altyapısının henüz her köşe başında bulunmadığı ülkelerde, yüksek menzil bir 'psikolojik güvence' sağlıyor. Uzun yolculuklar, beklenmedik seyahatler veya halka açık şarj noktalarına bağımlı olanlar için büyük bir batarya, planlama stresini önemli ölçüde azaltan bir faktör. Ayrıca, soğuk hava koşullarının menzili %30'a varan oranlarda düşürebildiği de unutulmamalı. Bu nedenle, 500 km menzilli bir aracın kış şartlarında 350 km'ye düşebileceği gerçeği, kullanıcıları daha büyük bataryalara iten haklı bir sebep olarak karşımıza çıkıyor.

Recurrent'ın raporu durumu şöyle özetliyor: "Aslında 320 kilometrelik (200 mil) bir menzil, bu günlük kullanım alışkanlıklarının %99'unu karşılayabilir. Ancak üreticiler, çoğu zaman kullanılmayan bir menzil için maliyet ve ağırlık eklemeye devam ediyor."

Daha Az Menzil: Daha Ucuz ve Verimli Arabaların Anahtarı mı?

Menzil yarışının en büyük dezavantajı, elektrikli araçların maliyetini ve ağırlığını artırması. Bataryalar, bir EV'nin en pahalı bileşenidir. Daha küçük bataryalar, sadece araçların fiyatını düşürmekle kalmaz, aynı zamanda onları daha hafif ve dolayısıyla daha verimli hale getirir. Daha hafif bir araç, aynı mesafeyi katetmek için daha az enerji harcar, bu da sürücüler için elektrik maliyetinde tasarruf anlamına gelir.

Bu yönde adımlar atan şirketler de yok değil. Örneğin, Jeff Bezos destekli EV girişimi Slate, yaklaşık 240 km menzilli ve 25.000 dolar fiyat etiketli bir kamyonet piyasaya sürmeyi planlıyor. Bu alandaki en somut ve iddialı adımlardan birini ise Ford atıyor. Şirket, menzil yarışında kaba kuvvet yerine verimliliği merkeze alıyor. Ford'un yeni elektrikli araç stratejisine göre, gelecekteki modeller, rakipleriyle benzer menziller sunarken üçte bir oranında daha küçük ve daha uygun maliyetli LFP (Lityum Demir Fosfat) bataryalara sahip olacak. Bu yaklaşım, sadece aracın fiyatını ve ağırlığını düşürmekle kalmıyor, aynı zamanda aerodinami ve yapısal batarya paketi gibi mühendislik yenilikleriyle verimliliği en üst düzeye çıkararak 'daha azla daha çok' felsefesini hayata geçiriyor. Hatta eski Lucid CEO'su Peter Rawlinson, bir röportajında şarj istasyonları yaygınlaştığında yaklaşık 300 km menzilli araçların 'kesinlikle gelecek' olduğunu belirtmişti.

Sonuç: Kaygının En İyi İlacı Deneyimlemek

Araştırmaların gösterdiği bir başka ilginç bulgu ise, 'menzil kaygısı'nın aracı satın aldıktan sonra büyük ölçüde azalması. Plug In America adlı bir savunuculuk grubunun anket verilerine göre, EV sahibi olduktan sonra menzili bir endişe olarak görenlerin oranı neredeyse yarı yarıya düşüyor. Bu, menzil korkusunun büyük oranda teorik olduğunu ve pratik kullanımda ortadan kalkan bir endişe olduğunu kanıtlıyor.

Sonuç olarak, endüstrinin ve tüketicilerin menzile olan bu aşırı odaklanması, aslında var olmayan veya sadece çok nadir anlarda ortaya çıkan problemler için pahalı çözümler yaratıyor olabilir. Belki de bir sonraki elektrikli aracınızı seçerken, her gün kaç kilometre yaptığınızı dürüstçe değerlendirmek, hem cüzdanınız hem de daha verimli bir gelecek için en doğru adım olacaktır.

Kaynak: Bu haberin oluşturulmasında InsideEVs tarafından yayınlanan rapordaki verilerden yararlanılmıştır.