Amerika Birleşik Devletleri'nde elektrikli araç (EV) pazarının en büyük itici güçlerinden biri olan 7.500 dolarlık federal vergi kredisi, geçtiğimiz Salı gecesi resmen sona erdi. Başlangıçta 2032 yılına kadar aşamalı olarak kaldırılması planlanan bu krediler, Başkan Trump ve Cumhuriyetçi kontrollü Kongre tarafından yapılan maliyet kesintileri kapsamında beklenenden çok daha erken bir sona ulaştı. Trump döneminden kalan bu teşvik, ülkedeki ulaşımın elektrifikasyonunda kilit rol oynuyordu. Bu politikanın bitişi, yalnızca ABD pazarını değil, küresel otomotiv stratejilerini de etkileyecek önemli bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor. Elektrikli araç pazarının girdiği bu yeni ve büyük testin detaylarını öğrenmek için elektrikli araç vergi indirimi sona erdi pazarda büyük test içeriğimize göz atabilirsiniz.

Vergi kredisinin sona ermesi öncesinde yaşananlar, teşviklerin pazar üzerindeki etkisini çarpıcı bir şekilde gözler önüne serdi. Cox Automotive verilerine göre, Temmuz başından Eylül sonuna kadar olan çeyrekte, tüketiciler potansiyel olarak son kez indirimden yararlanmak için acele etti ve rekor kırarak 410.000 yeni EV satışı gerçekleşti ve pazar payı ilk kez %10 seviyesine ulaştı. Bu rekor tabloda, sektör lideri Tesla’nın satışlarında hafif bir düşüş yaşanırken; General Motors (GM), Honda ve Hyundai gibi büyük markalar önemli paylar kazandı. Özellikle Chevrolet, Equinox EV ve Blazer EV gibi modelleriyle ülkenin ikinci en büyük EV satıcısı konumuna yükseldi.

Uzmanlar, teşviklerin sona ermesinin ardından, EV pazarında kısa vadede 'talep sarhoşluğunun ardından gelen bir durgunluk' dönemi yaşanacağı konusunda hemfikir. Ancak uzun vadede, elektrikli araçlara geçişin kaçınılmaz olduğu belirtiliyor.

Kısa Vade: Şiddetli Düşüş ve Stok Fazlası Krizi

Analistler, üçüncü çeyrekteki rekor satışların ardından dördüncü çeyrekte ciddi bir 'telafi dönemi' yaşanacağını öngörüyor. Tüketicilerin alımlarını öne çekmesi nedeniyle talepte keskin bir düşüş bekleniyor.

General Motors CFO'su Paul Jacobson, yatırımcı etkinliğinde yaptığı açıklamada, “Ekim ve Kasım aylarında bazı gürültüler göreceğiz ve EV talebinin oldukça hızlı bir şekilde düşmesini bekliyorum” diyerek sektörün bu zorlu döneme hazırlandığını ifade etti.

Uzun Vade: Büyüme Devam Edecek Ama Yavaşlayacak

Uzmanlar, uzun vadede elektrikli otomobillerin ABD pazarında daha büyük bir pay alacağı konusunda görüş birliğinde. Ancak bu büyüme hızı, teşviklerin var olduğu döneme göre çok daha yavaş olacak. Bu yavaşlamanın tek nedeni vergi kredisinin bitmesi değil; aynı zamanda üreticilerin yakıt ekonomisi hedeflerine ulaşamamaları durumunda ödemeleri gereken cezaların da kaldırılması gibi düzenleyici baskıların azalmasıdır.

Otomobil üreticileri üzerindeki regülasyon baskısının azalması, BNEF gibi araştırma firmalarının uzun vadeli tahminlerini revize etmesine neden oldu:

Pazar Payı Tahminlerinde Büyük Revizyon (2030)

BloombergNEF'in (BNEF) son tahminleri, teşviklerin bitişi ve düzenleyici gevşeme nedeniyle ABD pazarındaki beklentileri ciddi ölçüde aşağı çekti:

• Önceki Tahmin (2030): EV ve PHEV'lerin ABD satışlarının %48'ini oluşturması bekleniyordu.
• Yeni Tahmin (2030): Bu oran, %27'ye revize edildi.
• Saf EV Payı: Saf elektrikli araçların payı ise %37'den %19'a düşürüldü.

Federal Desteğin Ardından: Eyalet Teşvikleri Devreye Giriyor

Federal kredinin sona ermesi, elektrikli araç alıcıları için tek umut kaynağını eyalet bazlı teşvikler haline getirdi. Ancak bu destekleri sunmaya devam eden eyalet sayısı oldukça sınırlı (yaklaşık 15 civarında). Bu durum, ülkenin yarısından azında halen bir indirim fırsatı olduğu anlamına geliyor. Daha önce öncü olan California, Minnesota, Washington ve Vermont gibi bazı eyaletler ise, yerel programları için ayrılan fonları tüketti veya bütçe açıkları nedeniyle federal boşluğu dolduramayacaklarını duyurdu.

Önemli bir avantaj olarak, eyalet teşviklerinin çoğu federal hükümetin uyguladığı batarya tedariki ve menşe kuralları kadar katı değildir. Bu esneklik, Toyota bZ veya Volvo EX30 gibi ithal elektrikli araç modellerinin de yerel indirimlere hak kazanabileceği anlamına geliyor ve bu da tüketicinin seçeneklerini genişletiyor. Eyalet desteklerinin detaylarına ve hangi eyaletlerin ne kadar teşvik sunduğuna dair kapsamlı bilgi için ABD federal EV vergi kredisinin sona ermesi ve eyalet teşviklerinin devam etmesi konulu içeriğimize göz atabilirsiniz.

Teknoloji ve Maliyet Düşüşü İlerlemeyi Sürdürecek

Politik destek sıfırlansa bile, ABD EV pazarının büyümesini sürdürecek temel dinamikler teknoloji ve rekabettir. Mercedes-Benz ve BMW gibi devlerin 400 milin üzerinde menzil ve ultra hızlı şarj sunan yeni nesil EV'leri duyurması, teknolojinin ne kadar hızlı ilerlediğini gösteriyor. Şarj altyapısı da giderek daha güvenilir hale geliyor.

Harvard Salata İklim ve Sürdürülebilirlik Enstitüsü'nden Elaine Buckberg, “EV'ler, içten yanmalı motorlu bir arabanın yerine geçmek için daha iyi ikameler olmaya devam ediyor,” diyor. “Tüketiciler, alışkanlıklarından vazgeçmek zorunda kalmadıkları sürece EV'lere tamamen açıklar.”

Uzun vadede en büyük itici güç, düşen pil maliyetleri sayesinde EV'lerin fiyatlarının benzinli eşdeğerleriyle aynı seviyeye gelmesi veya daha ucuz olmasıdır. Uzmanlar, tüketicinin her zaman daha uygun fiyatlı teknolojiyi seçeceğini belirtiyor.

Fiyatlar Hemen Yükselmeyecek, Ancak Model İptalleri Artabilir

Vergi kredisinin kalkması, kısa vadede fiyatları aniden artırmayacak. J.D. Power verilerine göre, yüksek stok seviyeleri (4. çeyrek başında yaklaşık 200.000 adet) nedeniyle otomobil üreticileri, araçları elden çıkarmak için büyük indirimler ve teşvikler sunmaya devam edecek. Örneğin, Hyundai, vergi kredisi sona erdiğinde 2026 Ioniq 5'in fiyatını yaklaşık 9.800 dolara kadar düşüreceğini duyurdu. Ayrıca, bazı premium üreticiler boşluğu doldurmak için devreye girdi; örneğin Lucid Motors, yeni Gravity SUV modeli için federal vergi kredisinin yerine geçecek kendi bünyesinde 7.500 dolarlık özel bir indirim sunacağını açıkladı. Bu teşvikler sayesinde temmuz ve ağustos aylarında, üreticilerin agresif teşvik kampanyaları ve federal vergi kredilerinin birleşimi sonucu ortaya çıkan ortalama 12.500 dolarlık indirimler sayesinde, EV’lerin ortalama satış fiyatı ilk kez benzinli muadillerinin ($45.521) altına inerek $44.908 seviyesine ulaşmıştı.

Öte yandan, sektörün devleri General Motors (GM) ve Ford, federal vergi kredisinin yarattığı boşluğu doldurmak için yaratıcı bir finansal mekanizma kullandı. Her iki şirket de, ticari kiralama (leasing) açığını kullanarak 7.500 dolarlık federal teşviki müşterilerine sunmaya devam etmenin bir yolunu buldu. Bu strateji sayesinde, GM Financial ve Ford Credit gibi finansman kolları araçları önce kendi bünyelerine katıp ticari vergi kredisini talep edebiliyor ve bu indirimi daha sonra tüketiciye kiralamalar yoluyla yansıtabiliyor. Bu geçici çözüm, özellikle Mustang Mach-E ve Chevy Equinox EV gibi popüler modellerin satış hızını korumayı amaçlıyor. GM ve Ford'un bu stratejiyi nasıl uyguladığına dair detayları GM ve Ford elektrikli araç vergi indirimini nasıl uzattı içeriğimizde bulabilirsiniz.

Ancak teşviklerin kalkması, artan envanter ve gevşeyen regülasyonlar, bazı üreticilerin EV planlarını yeniden gözden geçirmesine neden oluyor. Halihazırda Acura ZDX, Nissan Ariya ve Ram'in elektrikli kamyoneti gibi modeller iptal edildi veya ertelendi. Analistler, talebe uymayan veya yeterince büyüme potansiyeli olmayan çok sayıda modelin piyasadan çekileceği bir pazar konsolidasyonu dönemi yaşanmasını bekliyor.

Özetle, ABD EV pazarı politikanın desteğini kaybetmiş olsa da, teknolojik gelişim ve fiyat rekabeti, pazarın temelden büyümesini sağlayacak. Ancak bu süreç, beklendiği kadar hızlı ve sancısız olmayacak; önümüzdeki birkaç yıl, otomobil üreticileri için arz ve talebi dengeleme açısından çalkantılı geçecek. Bu dönem, elektrikli araç pazarının artık "yardımcı tekerlekler" olmadan kendi ayakları üzerinde durup duramayacağını test edecek kritik bir süreçtir.

Kaynak: InsideEVs Analizi