Amerika Birleşik Devletleri elektrikli araç (EV) pazarı için gerçek sınav başladı. ABD'de 2008 yılından bu yana sektörün en büyük itici gücü olan federal vergi teşvikinin (başlangıçta 2032'ye kadar aşamalı olarak kaldırılması planlanmıştı) beklenenden çok daha erken bir şekilde sona ermesiyle birlikte, otomobil üreticileri artık EV’lerini sadece fiyat ve kalite üzerinden satmak zorunda kalıyor. Bu durum, pazarın sürdürülebilirliği ve karlılık hedefleri açısından kritik bir dönemeç oluşturuyor. Bu ani sonlanma ve indirimlerin piyasaya etkisi hakkında daha fazla bilgi için elektrikli araç vergi indirimi sona erdiğinde pazarda neler yaşandığına dair analizimizi okuyabilirsiniz.

Pek çok analist, teşviklerin kalkmasıyla EV satışlarında önemli bir düşüş bekliyordu. Hatta Ford CEO’su Jim Farley bile pazarın önemli ölçüde küçülerek, üçüncü çeyrekteki %11’lik paydan %5’e gerileyebileceğini öngörmüştü. Ancak yeni yapılan bir anket, ABD’li tüketicilerin indirimler ve uygun fiyatlar sunulduğu takdirde EV’lere olan ilgilerini sürdürdüğünü gösteriyor.

Vergi kredisi uygulamasının sona ermesi öncesinde, tüketicilerin "son fırsatları kaçırmama telaşı" (FOMO) sayesinde üçüncü çeyrekte (Q3) ABD’de EV satışlarında tarihi bir zirve yaşanmıştı. Bu çeyrekte 410.000 adetlik rekor satış gerçekleşmiş ve pazar payı ilk kez %10 seviyesine ulaşmıştı. Bu geçici artış, teşviklerin kalkmasıyla talebin öne çekildiğini gösteriyor. Ayrıca bu rekor artış, pazarın tek bir oyuncunun domine ettiği yapıdan uzaklaştığını da kanıtladı; General Motors (GM), Honda ve Hyundai gibi büyük markalar önemli paylar kazanırken, Chevrolet Equinox EV, Blazer EV ve Silverado EV gibi modelleri sayesinde ülkenin ikinci en büyük EV satıcısı konumuna yükseldi.

Tüketici Eğilimi: Fiyat Doğruysa Alım Devam Eder

Automotive News tarafından yayımlanan Harris Poll anketine göre, tüketicilerin büyük çoğunluğu EV almayı hâlâ düşünüyor, ancak tek şartları var: “Doğru fiyat.” Bu, otomobil üreticilerine net bir mesaj iletiyor: Rekabet artık fiyat ve teşvikler üzerinden yürüyecek.

Otomobil Devlerinden Yaratıcı Çözümler ve Büyük İndirimler

Federal teşviklerin sona ermesine rağmen, otomobil üreticileri yaratıcı finansman çözümleri ve ciddi fiyat indirimleriyle pazarı canlı tutmaya çalışıyor. Bu durum, potansiyel alıcılar için bir fırsat dönemi yaratıyor:

• Lucid Motors'tan Özel İndirim: Premium üretici Lucid, yeni SUV modeli Gravity için federal vergi kredisinin yarattığı 7.500 dolarlık boşluğu doldurmak amacıyla kendi bünyesinde özel bir indirim sunacağını duyurdu.
• Hyundai Ioniq 5: Hyundai, federal teşviklerin bitişine kalıcı bir cevap vererek, 2026 model Ioniq 5’te ortalama 9.155 dolar, bazı donanım seviyelerinde ise 9.800 dolara varan devasa indirimler uyguladı. Bu stratejik indirimle Ioniq 5’in başlangıç fiyatı, teslimat ücretleri hariç yaklaşık 35.000 dolara gerileyerek (eski başlangıç fiyatı $42.600) onu Tesla Model Y ve Chevy Equinox EV gibi rakiplerine karşı çok daha güçlü bir konuma taşıyor. Bu model ayrıca, en hızlı şarj olan EV'lerden biri olmasının yanı sıra artık fabrika çıkışlı Tesla tarzı şarj (NACS) soketine de sahip. Hyundai ayrıca, 2025 model Ioniq 5’ler için 7.500 dolarlık nakit teşvik sunmaya devam ediyor. Hyundai’nin bu agresif fiyatlandırma stratejisi hakkında daha fazla bilgi edinmek için Hyundai Ioniq 5 2026 fiyat indirimi ve Tesla rekabeti içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
• Rivian Kampanyaları: Lüks EV üreticisi Rivian, seçili R1T ve R1S modellerinde müşterilere 6.500 dolarlık cazip bir indirim sunuyor.
• GM ve Ford Stratejisi: Bu devler, finansman kollarını kullanarak bayilerdeki EV’leri ilk peşinatlarla kendileri satın alıp, bu modelleri federal vergi teşviğine uygun hale getiriyor. Bu yaratıcı düzenleme, alıcının nihai ödeme veya aylık kiralama tutarını düşürüyor.

Eyalet Destekleri: Federal Kredinin Boşluğunu Doldurmak

Federal vergi kredisi sona erdikten sonra, elektrikli araç sahibi olmak isteyenler için tek umut kaynağı eyalet bazlı teşvikler haline geldi, ancak bu teşvikleri sunmaya devam eden eyalet sayısı yaklaşık 15 civarında kalmıştır. EV benimsenmesinde öncü olan California, Minnesota, Washington ve Vermont gibi eyaletler ise yerel teşvik programları için ayrılan fonları tüketmiştir ve hatta bütçe açığı nedeniyle doğrudan EV sübvansiyonlarını yeniden başlatmayacaklarını duyurmuşlardır. Bu durum, teşvik alanındaki coğrafi adaletsizliği artırmaktadır. Eyalet bazlı teşviklerin güncel durumu ve devam eden fırsatlar hakkında daha detaylı bilgi için ABD Federal EV Vergi Kredisi sona ererken eyalet teşviklerinin devam edip etmediği analizimizi okuyabilirsiniz.

Uygun Fiyatlı EV’lerin Yükselişi: Yeni Rekabet Alanı

Sektördeki baskı, üreticileri uzun menzilli ve uygun fiyatlı modelleri piyasaya sürmeye itiyor. Piyasaya yeni girecek veya mevcut modellerin ucuz varyantları, pazarın ivmesini korumasına yardımcı olabilir:

• Yeni nesil Nissan Leaf, 300 milin üzerinde menzil ve yaklaşık 30.000 dolarlık başlangıç fiyatıyla satışa sunuldu.
• Yenilenmiş Chevy Bolt EV yolda.
• Tesla’nın uzun süredir konuşulan daha uygun fiyatlı Model Y tabanlı crossover modeli de yakında piyasaya çıkacak.

Bu yeni fiyat savaşı, tüketiciler için büyük bir kazanım anlamına gelse de, aynı zamanda otomobil üreticilerinin kârlılık marjlarını daha önce hiç olmadığı kadar zorlayacak. Tarife maliyetleri ve tedarik zinciri baskılarıyla birleşen bu durum, bazı firmalar için ‘toksik bir kokteyl’ oluşturabilir.

Küresel Pazar Dinamikleri: BYD'nin Zor Anları ve Tesla Yatırımcı Tartışmaları

ABD’deki fiyat baskısı küresel eğilimlerin bir yansıması. Çin pazarında beş yıllık hızlı büyümenin ardından BYD, satışlarında ilk kez düşüş yaşadı. Eylül ayında satışları %6 gerileyen BYD, bu durumu Çin’deki yoğun rekabete (Geely, Leapmotor, Xiaomi) ve hükümetin tedarikçilere ödeme sürelerini kısaltan düzenlemelerine bağlıyor. Bu yavaşlamayı telafi etmek isteyen BYD, Macaristan’da yeni bir fabrika kurarak Avrupa pazarına odaklanıyor.

Öte yandan, Tesla’da bazı büyük yatırımcılar, CEO Elon Musk’ın trilyon dolarlık tazminat paketine karşı oy kullanmayı planladıklarını açıkladı. Yatırımcılar, yönetim kurulunun “Musk’ı elde tutma peşinde olmasını” eleştirerek, bunun operasyonel performansı olumsuz etkilediğini ve yönetim gözetiminde eksiklikler olduğunu belirtiyor. Bu anlaşmazlık, rekor seviyedeki üçüncü çeyrek teslimatlarına rağmen Tesla hisselerinin düşmesiyle eş zamanlı yaşandı; bu da piyasanın Tesla’nın değerini artık sadece araç satışlarından ziyade yapay zeka ve robotik gelişmelerine bağladığını gösteriyor.

Tüm bu gelişmeler ışığında, 2024 ve 2025, uygun fiyatlı EV’lerin pazar payı için mücadele ettiği ve kârlılığın en büyük zorluk haline geldiği bir dönem olacak gibi görünüyor. Cox Automotive Direktörü Stephanie Valdez Streaty’nin de belirttiği gibi, "Federal vergi kredisi, EV benimsenmesi için kilit bir katalizördü" ve bu değişim, elektrikli araç pazarının kendi temelleri üzerinde gelişebilecek kadar olgunlaşıp olgunlaşmadığını test edecek. Tüketiciler için ise bu durum, cazip indirimler ve yüksek teknolojili araçlara daha kolay erişim anlamına gelebilir. Ancak bu dönemin bir avantajı da var: Eyalet teşvikleri genellikle federal hükümetin batarya tedariki konusundaki katı kurallarını uygulamadığı için, Toyota bZ veya Volvo EX30 gibi ithal modeller de yerel indirimlerden faydalanma şansı bulabilir.

Kaynak: Elektrikli araç pazarındaki teşviklerin bitişi ve indirimlerin başlaması hakkındaki detaylı bilgilere ve anket sonuçlarına InsideEVs'te yayımlanan orijinal haberden ulaşabilirsiniz.