Günümüzün karmaşık küresel sorunları, demokratik süreçlerin ve uluslararası müzakerelerin ne kadar zorlu olabileceğini bir kez daha gözler önüne seriyor. Özellikle iklim krizi gibi hayati konularda farklı görüşlerin uzlaşması yıllar sürebiliyor. Teknolojinin bu ayrışmayı derinleştirdiği eleştirileri yaygınken, yeni bir girişim olan Complex Chaos, yapay zekayı tam tersi bir amaç için kullanmayı hedefliyor: Ortak zemin oluşturmak.

Bu tür uzlaşma zorlukları, siyasetin bilimsel gerçekliklere karşı terminolojik kısıtlamalar getirebildiği durumlarla daha da belirginleşiyor. Örneğin, ABD Enerji Bakanlığı’nın (DoE) önceki bir yönetim döneminde iklim krizi ve yenilenebilir enerji alanındaki personelin ‘İklim Değişikliği’, ‘Sürdürülebilirlik’, ‘Karbonsuzlaştırma’ ve hatta ‘Emisyon’ gibi kilit terimleri kullanmasını yasakladığı ortaya çıkmıştı. Bu durum, ortak dilin ve dolayısıyla ortak zemin arayışının ne kadar hassas ve siyasi engellerle dolu olduğunu göstermektedir. ABD Enerji Bakanlığı'nın yasaklı kelimeler listesi ve iklim değişikliği konusundaki bu siyasi baskı hakkında daha detaylı bilgi için Nexushaber.com'daki ilgili içeriği inceleyebilirsiniz.

Girişimin kurucu ortağı ve CEO'su Tommy Lorsch, bu fikrin basit bir gözlemle ortaya çıktığını belirtiyor. Lorsch, insanların yapay zekadan karmaşık konuları basitçe, adeta beş yaşındaki bir çocuğa anlatır gibi açıklamasını istediğini fark etti. Bu durumdan ilhamla, yapay zekanın sadece açıklamak yerine, insanlar arasında bir kolaylaştırıcı (facilitator) rolü üstlenerek farklılıkları kapatabileceği ve konsensüse ulaşmaya yardımcı olabileceği düşüncesi doğdu.

İşbirliği Değil, 'Kooperasyon': AI Neyi Amaçlıyor?

Lorsch ve kurucu ortak Maya Ben Dror, geliştirdikleri araçların temel amacını ‘kooperasyon’ olarak tanımlıyor. Lorsch’a göre, piyasadaki mevcut araçlar (Slack, Google Docs vb.) sadece ‘işbirliği’ (collaboration) için tasarlandı. Ancak ‘kooperasyon’ (cooperation), grupların hızla anlaşmaya varması ve ortak bir amaç etrafında toplanması için gereken farklı bir mekanizmadır. Geleneksel olarak, bu kooperasyon süreci, eğitimli profesyonel kolaylaştırıcılar tarafından yürütülürdü, ancak zaman farkları ve büyük grupların lojistiği nedeniyle bu süreçler oldukça yavaş işliyordu.

“Herkes Slack veya Google Docs gibi işbirliği için yazılımlar geliştiriyor. Kooperasyon ise tamamen farklı bir parça.” - Tommy Lorsch, Complex Chaos CEO'su.

Habermas Makinesi Devrede: AI Nasıl Konsensüs Üretiyor?

Complex Chaos'un araçlarının çekirdeğinde, Google tarafından geliştirilen özel bir büyük dil modeli (LLM) olan Habermas Makinesi yer alıyor. Bu model, özellikle grup konsensüsü oluşturma hedefiyle tasarlandı. Tommy Lorsch, Habermas Makinesi'nin hem çoğunluk hem de azınlık görüşlerinin temsil edildiği uzlaşma metinleri üretebildiğini vurguluyor. Complex Chaos, bu güçlü aracı OpenAI'nin ChatGPT'si ile entegre ederek, müzakere hedeflerini belirleme, uzun belgeleri özetleme ve kilit soruları oluşturma yeteneğine sahip hibrit bir sistem yarattı.

İklim Müzakerelerinde Kritik Başarı

Girişim, ilk önemli denemesini Almanya'nın Bonn kentinde, Birleşmiş Milletler kampüsünde, dokuz Afrika ülkesinden gelen genç delegelerle yaptı. Amaç, delegelerin uluslararası müzakerelere başlamadan önce kendi aralarında bir blok olarak hızlıca konsensüse varmalarını sağlamaktı. Maya Ben Dror, büyük müzakere oturumlarında grupların (blokların) yeni bilgilerle karşılaştığında masadan çekilip yeniden pozisyon almasının, müzakerelerin en büyük tıkanıklık nedeni olduğunu belirtiyor. Complex Chaos, bu yeniden toplanma ve pozisyon alma süresini kısaltmayı hedefledi.

Şeytanın Avukatlığı: Yapay Zeka Gerçekten Ortak Zemin Yaratabilir mi?

Complex Chaos'un sunduğu rakamlar heyecan verici olsa da, bu tür teknolojilerin potansiyel riskleri ve sınırları da göz önünde bulundurulmalıdır. Yapay zeka, verimli bir özetleme ve soru üretme aracı olabilir; ancak müzakerelerde duygusal zeka, kültürel hassasiyet ve kişisel ikna gücü gibi insana özgü faktörler kritik öneme sahiptir. Eleştirel bir bakış açısıyla, yapay zeka destekli bir konsensüsün, katılımcıların gerçekten içselleştirdiği bir uzlaşma mı, yoksa sadece teknik olarak 'doğru' görünen bir metin mi olduğu sorgulanabilir. Aşırı güven, insani müzakere becerilerinin körelmesine yol açabilir.

Genişleyen Kullanım Alanları: Kurumsal Stratejiden İklim Politikasına

Complex Chaos, iklim müzakereleri dışında kurumsal dünyaya da açılmayı planlıyor. Büyük danışmanlık firmaları ve teknoloji şirketleri, her yıl stratejik planlama için aylar harcıyor. Lorsch'a göre, bu süreç de temelde çok katmanlı, zaman dilimleri arası müzakerelerden oluşuyor. Yapay zeka, bu kurumsal stratejik planlama süreçlerini de hızlandırarak şirketlere önemli bir zaman ve kaynak tasarrufu sağlayabilir.

Bu hedef, Silikon Vadisi girişim sermayesi (VC) firmalarının, Yapay Zeka (YZ) ile geleneksel olarak yoğun emek gerektiren 16 trilyon dolarlık profesyonel hizmet sektörlerini otomatikleştirmeye odaklanmasıyla da paraleldir. General Catalyst gibi büyük VC'ler, bilişim hizmetlerinden hukuki danışmanlığa kadar yedi sektörde bahis oynamış durumda olup, hizmet şirketlerini satın alıp YZ yazılımlarıyla dönüştürerek yazılıma benzer yüksek kâr marjlarına ulaşmayı hedefliyor. Ancak bu hızlı dönüşüm planı, YZ'nin "iyi bir iş gibi görünen ancak verilen görevi anlamlı bir şekilde ilerletmeyen" çıktıları olan 'Workslop' etkisi nedeniyle ciddi bir verimlilik tehdidi altındadır. Yapay zeka hizmet sektörünün potansiyel dönüşümü ve bu süreçteki zorluklar hakkında daha fazla bilgiye Nexushaber.com'dan ulaşabilirsiniz.

Bu tür verimlilik odaklı yapay zeka araçlarının kurumsal benimsenmesi, sağladıkları değerin ölçülebilir olmasına bağlıdır. Bu bağlamda, yapay zeka ajanlarının müşteriye sunduğu sonuçlar üzerinden faturalandırılmasını sağlayan "sonuç odaklı faturalandırma" (results-based billing) modeli giderek önem kazanmaktadır. Satış otomasyonu devi Outreach'in kurucusu Manny Medina'nın girişimi olan Paid, bu altyapıyı sağlamak üzere kuruldu ve kısa süre önce 21.6 milyon dolarlık tohum yatırımı alarak dikkatleri üzerine çekti. Bu yeni faturalandırma modeli, Complex Chaos gibi karmaşık süreçleri optimize eden yapay zeka çözümlerinin kurumsal dünyada kalıcı değer yaratabilmesi için kritik bir adım olarak görülüyor. Yapay zeka ajanları için sonuç odaklı faturalandırma Paid'in 21 milyon dolar yatırım alması hakkında detaylı bilgiye Nexushaber.com'dan ulaşabilirsiniz.

Maya Ben Dror, bu teknolojinin sadece iklim krizine değil, sürdürülebilirlik veya karşılaştığımız diğer büyük zorluklara çözüm bulma süreçlerini basitleştirmesi ve hızlandırması durumunda, küresel olarak çok daha iyi bir konumda olacağımızı ifade ediyor.

Yapay zeka teknolojilerinin müzakere süreçlerine getirdiği bu yenilikçi bakış açısı hakkında daha detaylı bilgi edinmek için, [kaynağımız] TechCrunch'taki orijinal makaleye başvurabilirsiniz.