Amerika Birleşik Devletleri'nde aylardır devam eden ve teknoloji dünyasının yakından takip ettiği bir hukuki mücadele, Trump yönetiminin geri adımıyla sonuçlandı. Yönetim, mahkeme kararına uyarak, elektrikli araç (EV) şarj altyapısı için ayrılan 5 milyar dolarlık devasa fonun dondurulması kararını kaldırdı. Ancak bu serbest bırakma, projenin özünü değiştiren köklü ve tartışmalı yeni kurallarla birlikte geldi.
Süreç, Trump yönetiminin Kongre tarafından onaylanan Ulusal Elektrikli Araç Altyapısı (NEVI) programı kapsamındaki fonları aylarca eyaletlere aktarmamasıyla başlamıştı. Bu duruma karşı bir araya gelen eyaletler koalisyonu, yönetimin fonları yasa dışı bir şekilde dondurduğunu iddia ederek dava açmıştı. Haziran ayında davaya bakan mahkeme, eyaletleri haklı bularak fonların serbest bırakılması yönünde bir ihtiyati tedbir kararı almıştı.
Öne Çıkanlar
- Fon Serbest Kaldı: Mahkeme kararı sonrası, 5 milyar dolarlık EV şarj istasyonu fonu üzerindeki blokaj kaldırıldı.
- Hukuki Zafer: Eyaletler, yönetimin fonları yasa dışı olarak dondurduğuna hükmeden mahkeme kararını kazandı.
- Kurallar Değişti: Yeni rehber, tüketici koruması, çevresel etki değerlendirmesi ve iş gücü standartları gibi birçok kritik şartı ortadan kaldırıyor.
- Sosyal Hedefler Terk Edildi: Kırsal ve dezavantajlı bölgelere şarj istasyonu kurma zorunluluğu da yeni düzenlemeyle kaldırıldı.
Yönetimin Savunması ve Değişen Kurallar
Eski MTV sunucusu Sean Duffy liderliğindeki Ulaştırma Bakanlığı (DOT), fonları dondurma kararını savunurken, eyaletleri parayı harcamakta yavaş davranmakla eleştirmişti. Bakanlık, bu sürecin NEVI programının yönetim öncelikleriyle uyumlu hale getirilmesi için bir "gözden geçirme süreci" olduğunu iddia etmişti. Pazartesi günü yayınlanan yeni rehber ise bu "gözden geçirmenin" ne anlama geldiğini net bir şekilde ortaya koydu.
Yeni düzenlemeler, şarj istasyonlarının kurulum sürecini hızlandırmayı amaçlıyor gibi görünse de, bunu birçok önemli denetim ve sosyal sorumluluk maddesini kaldırarak yapıyor.
Ulaştırma Bakanlığı'nın yayınladığı yeni kurallar, projenin ruhunu temelden değiştiriyor. İşte kaldırılan bazı önemli şartlar:
- Tüketici koruma standartlarının dikkate alınması zorunluluğu.
- Acil durum tahliye planlarının hazırlanması.
- İnşaat öncesi çevresel etki ve yerleşim analizleri.
- Belirli bir oranda şarj istasyonunun kırsal, hizmetten yoksun veya dezavantajlı topluluklarda inşa edilmesi şartı.
- Güçlü iş gücü, güvenlik eğitimi ve kurulum standartlarını teşvik eden maddeler.
- Azınlıklara ve kadınlara ait küçük işletmelere fırsat tanınması gerekliliği.
Bu Ne Anlama Geliyor?
Bu karar, Trump yönetiminin mahkemede engelleyemediği bir fonu, kurallarını değiştirerek kendi politikalarına uygun hale getirme stratejisi olarak yorumlanıyor. Yönetim, bürokratik engelleri kaldırarak şarj istasyonlarının daha hızlı kurulacağını iddia etse de, eleştirmenler bu durumun plansız, denetimsiz ve sosyal hedeflerden uzak bir altyapılaşmaya yol açmasından endişe ediyor. Özellikle dezavantajlı bölgelerin ve çevresel hassasiyetlerin göz ardı edilmesi, İki Partili Altyapı Yasası'nın orijinal hedefleriyle çelişiyor.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Yönetim bu fonu neden en başta dondurmuştu?
Resmi gerekçe olarak, programın yönetim öncelikleriyle uyumlu hale getirilmesi için bir "gözden geçirme süreci" gösterildi. Ancak bu hamle, büyük ölçüde Kongre tarafından onaylanan bir projeyi siyasi olarak engelleme girişimi olarak görülüyor.
2. NEVI programının amacı neydi?
Ulusal Elektrikli Araç Altyapısı (NEVI) programı, ABD genelinde eyaletler arası otoyollar ve kırsal bölgeler de dahil olmak üzere geniş ve erişilebilir bir hızlı şarj istasyonu ağı kurarak elektrikli araçların benimsenmesini hızlandırmayı amaçlayan federal bir girişimdir.
3. Yeni kurallar şarj istasyonu sayısını artırır mı?
Evet, bürokratik süreçleri ve ön şartları azalttığı için teorik olarak istasyonların daha hızlı inşa edilmesini sağlayabilir. Ancak bu hızlanmanın bedeli, istasyonların kalitesi, konumu ve hizmet vereceği kitlelerin adil dağılımı gibi konularda ödün vermek olabilir.
Kaynak: Bu haberin derlenmesinde TechCrunch üzerinde yayınlanan orijinal haberden yararlanılmıştır.
