Çinli teknoloji devi ByteDance'in sahibi olduğu popüler sosyal medya platformu TikTok, yaklaşık dört yıldır ABD'de ulusal güvenlik endişelerinin merkezinde yer alıyor. ABD'li kullanıcı verilerinin Çin hükümetinin eline geçebileceği yönündeki kaygılar, sonunda dev bir anlaşmanın kapısını araladı. Son bilgilere göre, teknoloji devi Oracle'ın başı çektiği bir yatırımcı konsorsiyumu, TikTok'un ABD operasyonlarını devralmak üzere ve platformun değeri 60 milyar doları aşabilir.
Bu anlaşma, ABD ve Çin arasındaki teknoloji savaşlarında yeni bir sayfa açarken, milyonlarca Amerikalı kullanıcının alıştığı TikTok deneyimini kökten değiştirebilir.
Anlaşmanın Detayları: Kontrol Kimde Olacak?
Ortaya çıkan 'çerçeve anlaşması'na göre, TikTok'un ABD operasyonları için yeni bir şirket kurulacak. Bu yeni yapıda Oracle, Silver Lake ve Andreessen Horowitz gibi ABD'li yatırımcıların %80'lik bir hisseye sahip olması planlanıyor. Geriye kalan %20'lik hisse ise Çinli paydaşlarda kalacak. Yönetim kurulunun büyük çoğunluğu ABD'li üyelerden oluşacak ve hatta bir üyenin doğrudan ABD hükümeti tarafından atanması gündemde. Bu yapı, platformun yönetiminin ve verilerinin ABD kontrolünde kalmasını sağlamayı amaçlıyor.
Anlaşmanın en kritik oyuncusu ise Oracle. Şirket, platformun tüm güvenlik ve emniyet altyapısından sorumlu olacak. Zaten TikTok'un ABD'deki bulut hizmetlerini ve kullanıcı verilerini yöneten Oracle, bu anlaşmayla birlikte adeta platformun teknik vasisi konumuna gelecek. Plana göre Oracle, ByteDance'in meşhur algoritmasının ABD versiyonunu kopyalayıp yeniden eğitecek. ByteDance'in ise ABD kullanıcı verilerine veya algoritmasına hiçbir şekilde erişimi olmayacak.
Madalyonun Diğer Yüzü: Bu Anlaşma Sorunları Gerçekten Çözüyor mu?
İlk bakışta bu anlaşma, ulusal güvenlik endişelerini gideren bir çözüm gibi görünse de, eleştirel sesler de yükseliyor. Şeytanın avukatlığını yapanlar, temel algoritmanın hala ByteDance'ten kiralanacak olmasının, tam bir bağımsızlık sağlamayacağını savunuyor. 'Yeniden eğitilecek' olsa bile, algoritmanın temel yapısının Çinli bir şirkete ait olması, gelecekte potansiyel güvenlik açıklarına veya etkilere yol açabilir mi? Bu sorular, anlaşmanın sadece kozmetik bir değişiklik olup olmadığı tartışmalarını beraberinde getiriyor.
ABD'li Kullanıcıları Neler Bekliyor?
Anlaşmanın en somut etkisi kullanıcılara olacak gibi görünüyor. Bloomberg'den gelen raporlara göre, anlaşma kesinleştiğinde mevcut TikTok uygulaması ABD'de kullanımdan kaldırılabilir. Kullanıcıların, tüm içerik ve verileriyle birlikte tamamen yeni bir platforma geçiş yapması gerekebilir. Bu yeni platformun özellikleri, orijinalinden ne gibi farkları olacağı ve geçiş sürecinin ne kadar sorunsuz işleyeceği ise şimdilik belirsizliğini koruyor. Milyonlarca içerik üreticisi ve kullanıcı için bu durum, büyük bir bilinmezlik anlamına geliyor.
Peki, Bu Noktaya Nasıl Gelindi?
TikTok'un ABD'deki bu çalkantılı yolculuğu, 2020 yılının Ağustos ayında dönemin başkanı Donald Trump'ın ByteDance ile işlemleri yasaklayan bir başkanlık kararnamesi imzalamasıyla başladı. Ardından Microsoft, Oracle ve Walmart gibi devlerin talip olduğu bir satış süreci yaşandı. Ancak hukuki mücadeleler süreci yavaşlattı.
Joe Biden yönetiminin iş başına gelmesiyle süreç hız kazandı. ABD Senatosu'ndan geçen yasa tasarısı, Başkan Biden tarafından imzalanarak yasalaştı. Buna karşılık TikTok, yasağın anayasaya aykırı olduğunu ve kullanıcıların ifade özgürlüğünü (Birinci Değişiklik) ihlal ettiğini savunarak ABD hükümetine dava açtı. Şirket, verilerinin ABD'de saklandığını ve yerel yasalara tam uyum sağladığını sürekli olarak vurguladı.
Bu durum, ABD hükümetinin teknoloji platformları üzerindeki baskısının sadece TikTok ile sınırlı olmadığını gösteren daha geniş bir eğilimin parçasıdır. Nitekim, ulusal güvenlik endişeleri TikTok'u hedefe koyarken, ABD Temsilciler Meclisi'nin de Discord, Twitch, Reddit ve Steam gibi diğer popüler platformları çevrimiçi radikalleşme ve siyasi motivasyonlu şiddeti körükleme iddialarıyla mercek altına alması, Washington'ın dijital dünyadaki etki ve sorumluluk konusuna ne kadar ciddi yaklaştığını ortaya koymaktadır. Bu gelişmeler, teknoloji şirketlerinin hem veri güvenliği hem de içerik denetimi konularında artan bir inceleme altında olduğunu göstermektedir.
Diğer Talipler Kimlerdi?
Oracle'ın liderliğindeki konsorsiyum öne çıksa da, TikTok'un ABD varlıkları için başka güçlü talipler de vardı. Bu gruplar arasında Reddit kurucu ortağı Alexis Ohanian ve World Wide Web'in mucidi Tim Berners-Lee gibi isimlerin desteklediği 'The People's Bid for TikTok' konsorsiyumu ile Roblox kurucu ortağı David Baszucki ve ünlü YouTuber MrBeast'in yer aldığı 'American Investor Consortium' dikkat çekiyordu. Eski Activision CEO'su Bobby Kotick ve eski ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin de potansiyel alıcılar arasındaydı.
Sonuç olarak, TikTok'un ABD'deki geleceği artık daha net bir yola girmiş görünüyor. Ancak bu devir teslimin teknoloji dünyasındaki güç dengelerini nasıl etkileyeceği ve milyonlarca kullanıcının bu değişimden nasıl etkileneceği, önümüzdeki ayların en çok konuşulan konularından biri olmaya devam edecek.
Bu haberde yer alan bilgiler, TechCrunch üzerinde yayınlanan orijinal rapora dayanmaktadır.
