Yapay zeka alanının öncü şirketlerinden OpenAI, Salı günü yaptığı açıklamayla, ABD genelinde Oracle ve SoftBank ile iş birliği yaparak beş yeni yapay zeka veri merkezi kuracağını duyurdu. 'Stargate' projesi kapsamında inşa edilecek bu devasa merkezler, OpenAI'ın gelecekteki yapay zeka modelleri için kritik bir altyapı desteği sağlayacak.
Açıklanan bilgilere göre, yeni veri merkezlerinin toplam kapasitesi 7 gigawatt'a ulaşacak. Bu rakam, yaklaşık 5 milyondan fazla evin enerji ihtiyacını karşılayabilecek kadar büyük bir güce denk geliyor ve yapay zeka altyapılarının ne denli enerji yoğun olduğunu gözler önüne seriyor. Bu genişleme, OpenAI'ın daha karmaşık ve güçlü yapay zeka modellerini eğitme ve hizmete sunma hedefinin bir parçası olarak görülüyor.
Nvidia CEO'su Jensen Huang'ın tahminlerine göre, on yılın sonuna kadar yapay zeka altyapısına 3 ila 4 trilyon dolar arasında devasa bir harcama yapılacak olması, bu alandaki rekabetin ve yatırımların boyutunu gözler önüne seriyor.
Stargate Projesi Ortakları ve Konumları
Yeni veri merkezlerinden üçü, teknoloji devi Oracle ile birlikte geliştirilecek. Bu merkezler, Teksas'taki Shackelford County, New Mexico'daki Doña Ana County ve Orta Batı'da henüz açıklanmayan bir konumda yer alacak. Kalan iki merkez ise Japon telekomünikasyon ve yatırım devi SoftBank ile iş birliği içinde hayata geçirilecek. Bu merkezlerden biri Ohio'daki Lordstown'da, diğeri ise Teksas'taki Milam County'de konumlanacak.
Özellikle Oracle ile yapılan bu iş birliği, şirketin daha önce adını açıklamadığı bir ortakla imzaladığı 30 milyar dolarlık, ardından 2027'de başlayacak beş yıllık 300 milyar dolarlık devasa bulut işlem gücü anlaşmalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor. Bu anlaşmaların OpenAI ile olduğu ortaya çıktığında, Oracle'ın hisseleri tavan yapmış ve kurucusu Larry Ellison kısa bir süreliğine dünyanın en zengin insanı olmuştu.
Oracle'da Liderlik Değişimi: Yapay Zeka Vizyonunu Güçlendirme Hamlesi
Yapay zeka altyapısı pazarındaki iddialı konumunu pekiştirmeyi hedefleyen Oracle, yönetim kadrosunda dikkat çekici bir revizyona giderek Clay Magouyrk ve Mike Sicilia'yı Eş CEO (Co-CEO) pozisyonlarına terfi ettirdiğini duyurdu. Bu hamle, şirketin bulut bilişim ve yapay zeka alanındaki stratejik büyümesini destekleyecek önemli bir liderlik değişimi olarak yorumlanıyor. Özellikle Magouyrk'un Oracle'ın bulut altyapısı iş biriminin başkanı olarak on yıldan uzun süredir edindiği derin tecrübe, şirketin bu alandaki rekabet gücünü artırma hedefi için kritik öneme sahipken, Sicilia da endüstriyel çözümlerdeki pazar bilgisiyle stratejilerini güçlendiriyor. Bu önemli dönemde, 2014'ten bu yana CEO'luk görevini yürüten Safra Catz ise Yönetim Kurulu İcra Başkan Yardımcısı (Executive Vice Chair) olarak yeni bir göreve geçiş yaptı. Catz, Oracle'ın "yapay zeka eğitimi ve çıkarımı için tercih edilen bulut" olarak tanınmasından gurur duyduğunu belirtti. Bu liderlik değişimi ve Oracle'ın yapay zeka alanındaki vizyonu hakkında daha fazla bilgi için Oracle Yapay Zeka Vizyonu: İki Eş CEO İle Yeni Dönem başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Bu stratejik ortaklıklar, OpenAI'ın farklı coğrafi bölgelerdeki kaynaklara erişimini genişletirken, aynı zamanda Oracle ve SoftBank gibi güçlü oyuncuların da yapay zeka ekosistemindeki rolünü pekiştiriyor.
Bu tür stratejik ortaklıklar, OpenAI'ın geçtiğimiz Ocak ayında sadece Microsoft'un bulut hizmetlerini kullanmayacağını açıklamasının ardından geldi. Bu durum, yapay zeka ekosistemindeki bağımlılıkların ne kadar kırılgan olabileceğini ve pazarın ne kadar dinamik olduğunu gösteriyor.
Yapay Zeka Yarışında Altyapı Kritik Rol Oynuyor
OpenAI'ın bu devasa altyapı yatırımı, şirketin yapay zeka modellerini sürekli olarak geliştirme ve yenilik yapma konusundaki kararlılığını gösteriyor. Daha güçlü modeller, daha fazla veri işleme ve daha yoğun bilgi işlem gücü gerektiriyor. Bu da, yüksek kapasiteli ve enerji verimli veri merkezlerinin kritik önemini artırıyor.
Analistler, yapay zeka sektöründeki rekabetin sadece algoritma ve model geliştirme üzerine değil, aynı zamanda bu modelleri destekleyen fiziksel altyapının gücü ve kapasitesi üzerine de yoğunlaştığını belirtiyor. Nvidia'nın geçtiğimiz Pazartesi günü OpenAI'a yapacağı 100 milyar dolarlık yatırım duyurusu da bu durumu destekler nitelikte; bu yatırımın da çip satın alma ve daha fazla veri merkezi inşa etme amacı taşıdığı açıklandı.
Öne Çıkan Yapay Zeka Altyapı Anlaşmaları
- NVIDIA & OpenAI: OpenAI'ın yeni nesil YZ modelleri için devasa veri merkezleri kurmayı hedefleyen, 100 milyar dolara kadar potansiyel yatırım.
- Microsoft & OpenAI: Toplamda yaklaşık 14 milyar dolara ulaşan yatırım ve bulut kredisi.
- Amazon & Anthropic: Amazon'un rakip YZ şirketi Anthropic'e 8 milyar dolarlık yatırımı.
- Oracle & OpenAI: Toplamda 330 milyar dolara varan bulut işlem gücü anlaşması.
- Oracle & Meta: Oracle'ın Meta ile yaptığı 20 milyar dolarlık önemli bilgi işlem anlaşması.
- Meta (Öz Yatırım): 2028 sonuna kadar ABD altyapısına planlanan 600 milyar dolarlık harcama.
- Stargate Projesi: SoftBank, OpenAI ve Oracle ortaklığında 500 milyar dolarlık mega proje.
Dev Enerji Tüketimi ve Sürdürülebilirlik Tartışmaları
OpenAI'ın 7 gigawattlık kapasite hedefi, beraberinde önemli çevresel ve sürdürülebilirlik tartışmalarını da getiriyor. Böylesine büyük bir enerji ihtiyacının nasıl karşılanacağı, yenilenebilir enerji kaynaklarının ne ölçüde kullanılacağı ve karbon ayak izinin nasıl yönetileceği soruları, hem teknoloji sektörü hem de kamuoyu tarafından yakından takip edilecek.
Bu ölçekteki enerji tüketimine dair endişeler, Meta'nın Louisiana'daki 10 milyar dolarlık Hyperion tesisinin 5 gigawattlık enerji ihtiyacını karşılamak için yerel bir nükleer santralla anlaşma yapması veya Elon Musk'ın xAI şirketinin Tennessee'deki veri merkezinin doğal gaz türbinleri nedeniyle bölgenin en büyük hava kirleticilerinden biri haline gelmesi gibi örneklerle somutlaşıyor.
Bazı uzmanlar, yapay zeka endüstrisinin hızla artan enerji talebinin küresel enerji altyapısı üzerinde ciddi baskılar oluşturabileceğini ve gelecekte enerji politikalarının şekillenmesinde belirleyici bir rol oynayabileceğini vurguluyor. OpenAI gibi şirketlerin bu konuda şeffaf ve sorumlu yaklaşımlar sergilemesi bekleniyor.
Bu büyük yapay zeka anlaşmalarının yanı sıra, Oracle'ın stratejik hamleleri yalnızca yapay zeka sektörüne odaklanmıyor. Yaklaşık dört yıldır ABD'de ulusal güvenlik endişelerinin merkezinde yer alan popüler sosyal medya platformu TikTok için kritik bir dönemeç yaşandı. ABD'li kullanıcı verilerinin Çin hükümetinin eline geçebileceği yönündeki kaygılar, dev bir anlaşmanın kapısını araladı. Yakın zamanda ortaya çıkan bilgilere göre, teknoloji devi Oracle'ın başı çektiği bir yatırımcı konsorsiyumu, TikTok'un ABD operasyonlarını devralmak üzere önemli bir anlaşmanın eşiğinde. Platformun değerinin 60 milyar doları aşabileceği bu anlaşmada, Oracle, platformun tüm güvenlik ve emniyet altyapısından sorumlu olacak. Ortaya çıkan 'çerçeve anlaşması'na göre, TikTok'un ABD operasyonları için yeni bir şirket kurulacak ve bu yeni yapıda Oracle, Silver Lake ve Andreessen Horowitz gibi ABD'li yatırımcıların %80'lik bir hisseye sahip olması planlanıyor. Geriye kalan %20'lik hisse ise Çinli paydaşlarda kalacak. Anlaşmanın en kritik oyuncusu olan Oracle, platformun tüm güvenlik ve emniyet altyapısından sorumlu olacak, ByteDance'in meşhur algoritmasının ABD versiyonunu kopyalayıp yeniden eğitecek ve ByteDance'in ABD kullanıcı verilerine veya algoritmasına hiçbir şekilde erişimi olmayacak. Bu durum, şirketin bulut hizmetleri ve veri yönetimi alanındaki kritik yetkinliklerini bir kez daha gözler önüne seriyor.
Sonuç olarak, OpenAI'ın Stargate projesi kapsamında attığı bu adım, yapay zeka çağının altyapı gereksinimlerini ve teknoloji devlerinin bu alandaki devasa yatırımlarını açıkça ortaya koyuyor. Bu merkezler, sadece OpenAI'ın değil, tüm yapay zeka ekosisteminin gelecekteki gelişimine yön verecek önemli bir mihenk taşı olma potansiyeli taşıyor. Ancak 500 milyar dolarlık bir mega proje olarak duyurulan Stargate'in finansmanının mevcudiyeti ve ortaklar arasında fikir birliğine varılamaması gibi nedenlerle ivme kaybetmiş olabileceğine dair tartışmalar da devam ediyor.
Kaynak: TechCrunch
Ek Bilgi: Yapay zeka sektöründeki trilyon dolarlık altyapı yarışına dair detaylı analiz için Yapay Zeka Trilyon Dolarlık Altyapı Savaşı başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
```
