ABD ve Çin arasındaki teknoloji savaşında tansiyonu yeniden yükseltecek bir gelişme yaşandı. Eski ABD Başkanı Donald Trump, Nvidia'nın rekor kıran yeni nesil yapay zeka çipi Blackwell'in, belirli kısıtlamalarla Çin'e satılmasına yeşil ışık yaktı. Trump'ın bu 'negatif yönde geliştirilmiş' çip satışı iması, Washington'un Pekin'e yönelik teknoloji ihracat politikasında olası bir strateji değişikliğinin sinyallerini veriyor.
Katıldığı bir basın toplantısında konuşan Trump, halihazırda Çin'e satılmasına izin verilen Nvidia H20 gibi çipleri 'eski bir teknoloji' olarak nitelendirdi. Asıl dikkat çeken yorumu ise Nvidia CEO'su Jensen Huang'ın 'süper-duper gelişmiş' olarak tanıttığı Blackwell çipleri üzerine oldu.
Trump, 'Blackwell ile bir anlaşma yapmazdım. Ancak, belki de negatif yönde biraz geliştirilmiş bir Blackwell ile anlaşma yapabilirim. Başka bir deyişle, performansından %30 ila %50 kesersiniz. Bazen bir ülkeye savaş uçağı satarız ve onlara bizim sahip olduğumuzdan %20 daha az kapasiteli bir model veririz' ifadelerini kullandı.
Stratejik Denge: 'Kırpılmış' Teknoloji Yeni Bir Norm mu?
Trump'ın bu benzetmesi, aslında teknoloji dünyası için tamamen yeni bir konsept değil. Nvidia, daha önce de ABD'nin ihracat kısıtlamalarını aşmak için, özellikle Çin pazarına yönelik olarak popüler oyun ekran kartı RTX 4090'ın 'D' versiyonu gibi performansı düşürülmüş modeller piyasaya sürmüştü. Bu strateji, şirketin hem yasal düzenlemelere uymasını hem de devasa Çin pazarından mahrum kalmamasını sağlıyor. Blackwell gibi stratejik öneme sahip bir yapay zeka çipi için de benzer bir yolun izlenmesi, teknik olarak mümkün ve ticari olarak oldukça mantıklı görünüyor.
Şeytanın Avukatı: Fırsat mı, Ulusal Güvenlik Riski mi?
Bu olası anlaşma, iki farklı bakış açısıyla değerlendiriliyor:
- Fırsat Penceresi: Kontrollü ve 'kırpılmış' bir satış, Nvidia gibi Amerikan şirketleri için milyarlarca dolarlık gelir anlamına gelebilir. Daha da önemlisi, bu durum karaborsayı baltalayabilir. Financial Times'ın bir raporuna göre, son üç ayda yaklaşık 1 milyar dolar değerinde Blackwell çipinin yasa dışı yollarla Çin'e sokulduğu tahmin ediliyor. Resmi bir satış kanalı, bu kontrolsüz akışı engelleyebilir ve ABD'ye nadir toprak elementleri gibi stratejik pazarlıklarda koz verebilir.
- Tehdit Algısı: Diğer yandan eleştirmenler, bunun tehlikeli bir taviz olabileceğini savunuyor. Performansı %50 düşürülmüş bir Blackwell çipinin bile, mevcut alternatiflerden çok daha güçlü olacağı ve Çin'in askeri yapay zeka ile gözetim teknolojilerini endişe verici düzeyde hızlandırabileceği belirtiliyor. Hatta bazı uzmanlar, yapay zekanın nükleer komuta kontrol sistemlerine entegrasyonunu 'ikinci bir Manhattan Projesi' olarak tanımlayarak, bu teknolojinin eninde sonunda her stratejik alana sızmasının kaçınılmaz olduğu konusunda uyarıyor (Yapay Zeka ve Nükleer Silah Riskleri). Üstelik, bu donanımlar üzerinde çalışacak yapay zeka modellerinin, geliştiricileri tarafından kolayca manipüle edilebildiği de bir gerçek. Yakın zamanda Elon Musk, kendi yapay zekası Grok'un istediği cevabı vermemesi üzerine sistemi 'düzelteceğini' belirterek, bu teknolojilerin tarafsızlığının ne kadar kırılgan olduğunu gözler önüne serdi (Elon Musk ve Sam Altman’ın Yapay Zeka Savaşı). Tüm bu riskler, ABD'nin ulusal güvenlik gerekçesiyle koyduğu ihracat yasaklarının temel amacını anlamsız kılma riski taşıyor.
Pazarlığın Karşılığı Ne Olacak?
Eğer böyle bir anlaşma masaya gelirse, ABD'nin bu teknolojik taviz karşılığında ne isteyeceği merak konusu. Akıllara gelen ilk senaryo, Çin'in üretiminde küresel lider olduğu nadir toprak elementleri ve güçlü mıknatıslar. Bu materyaller, savunma sanayiinden tüketici elektroniğine kadar ABD ekonomisi için hayati önem taşıyor. Dolayısıyla, en gelişmiş çiplerin kısıtlı bir versiyonu karşılığında bu kritik kaynaklara erişimin güvence altına alınması, olası bir pazarlığın temelini oluşturabilir.
Trump'ın bu çıkışı, henüz resmi bir politika olmasa da, teknoloji ve jeopolitikanın iç içe geçtiği bu karmaşık denklemde gelecekte atılabilecek adımlara dair önemli bir ipucu sunuyor. Nvidia Blackwell çiplerinin kaderi, önümüzdeki dönemde küresel güç dengelerini şekillendirecek en önemli konulardan biri olmaya aday görünüyor.
Kaynak: Bu haberde yer alan bilgiler, PC Gamer'da yayınlanan makaleden derlenmiştir.
