Günümüzün devasa ve hikaye odaklı rol yapma oyunlarına baktığımızda, birçoğunun köklerinin 25 yıl önce piyasaya sürülen bir klasiğe dayandığını görürüz: BioWare imzalı Baldur's Gate 2. Bu çığır açan yapım, sadece teknik yenilikleriyle değil, aynı zamanda karakter etkileşimleri, geniş dünyası ve oyuncuya sunduğu sınırsız özgürlükle RPG türünün seyrini tamamen değiştirmişti. Çocukluk yıllarında Dungeons & Dragons'ın (D&D) fantastik dünyasına hayran olup, kurallar kitaplarını ve kaynakları saatlerce inceleyen ancak gerçek anlamda oynama fırsatı bulamayan pek çok kişi için Baldur's Gate serisi, bu hayali gerçeğe dönüştüren ilk adımı attı. Ancak bu efsanevi oyunun arkasında, yaratıcılığın sınırlarını zorlayan ama bir o kadar da kaotik bir geliştirme süreci yatıyordu. Pek çok oyuncu için bu oyunun asıl büyüsü, devasa zindanları veya destansı görevlerinden ziyade, ekran başında kurulan sanal dostluklarda saklıydı. Baldur's Gate 2'nin yoldaşlık hikayeleri ve RPG mirasımız için daha fazlasına göz atın. BioWare'ın RPG tasarım felsefesine dair daha kapsamlı bir bakış açısı için Baldur's Gate 2: BioWare RPG Tasarımı 25. Yıl Dönümü yazımıza göz atabilirsiniz.

Baldur's Gate 2, 'hub' (merkez) odaklı tasarım anlayışını benimseyerek, Baldur's Gate 1'in geniş ancak bazen sıkıcı olabilen haritalarından uzaklaştı ve görevler ve keşfedilecek detaylarla dolu bölgeler arasında seyahat imkanı sundu. Bu yaklaşım, BioWare'ın sonraki Mass Effect ve Dragon Age gibi yapımlarında da kendini gösterdi.

Baldur's Gate 2, BioWare'ın 'karanlık simya' olarak adlandırdığı, oyuncuları küçük avatarlar aracılığıyla karakterlere derinlemesine bağlanmaya teşvik eden o eşsiz formülü keşfettiği yerdi. Bu keşif, sonraki tüm büyük RPG'lerinin temelini oluşturacaktı.

Amn Diyarının Sınırsız Potansiyeli

Baldur's Gate 2, oyuncuları büyücü Irenicus'un esaretinden kurtulup Amn'in hareketli başkenti Athkatla'ya, özellikle de canlı Waukeen's Promenade'e bırakır. Bu ilk adımlar bile oyunun ne denli geniş bir dünya sunduğunun habercisiydi. Baş tasarımcı Kevin Martens, oyun için Forgotten Realms evreninde az keşfedilmiş bir bölge olan Amn'i seçmelerinin nedenini şöyle açıklıyor:

“Bilerek az keşfedilmiş bir Faerûn parçasını seçtik ki istediğimizi yapabilelim. Forgotten Realms'ın her türlü macera kancası var ve biz bunları kullanarak kimsenin ayak izine basmadan bir şeyler doldurmak istiyoruz.”

Geliştirmenin Hız Treni: Hayallerin Oyuna Dönüşümü

1998'deki ilk Baldur's Gate'in başarısının ardından BioWare hemen Baldur's Gate 2 üzerinde çalışmaya başladı. Infinity Engine gibi teknik altyapının hazır olması, ekibin doğrudan tasarımın 'eğlenceli' kısımlarına odaklanmasını sağladı. Yapımcı Ray Muzyka'nın Final Fantasy'deki kadar derin karakter ilişkileri ve tüm ünlü D&D canavarlarını içeren iddialı özellik listesi, Baldur's Gate 2'nin maksimalist yaklaşımını yansıtıyordu.

“Aklımızdaki tüm fantezileri oyuna koyuyorduk. Çocukluğumuzdaki tüm kampanyaların, okuduğumuz her fantastik kitabın en sevdiğimiz kısımları neydi? Hepsini içine tıkıyorduk.” — Kevin Martens

Bu yaklaşım, Baldur's Gate 2'yi kısa sürede bir D&D macera 'oyuncak kutusuna' dönüştürdü. Oyuncular, yarı kız kardeşleri Imoen'i ve ruhlarını kötü Irenicus'tan kurtarmaya çalışırken, vampir klanlarıyla savaşmaktan, mafya benzeri aileler arasındaki çatışmalara karışmaya veya kendi feodal beyliklerini kurmaya kadar sayısız yan maceraya atılabiliyorlardı. Oyunun ikinci bölümü (yedi bölümden biri), yalnızca 20.000 altın toplama gibi basit bir ana hedefle oyunculara tam bir özgürlük alanı sunuyordu. Bu yapı, David Gaider'ın deyimiyle 'bir evin yılan tarafından yutulması' gibiydi; ikinci bölüm o kadar devasa ve içerik doluydu ki, devamı aynı hızla gelse oyunun çökebileceği düşünülüyordu.

Karakter Derinliği ve Romantizmin Doğuşu

Baldur's Gate 2'de eşlikçi sayısı (25'ten 17'ye) azalsa da, her biri daha derin motivasyonlara, geçmişlere ve oyuncuyla benzersiz ilişkilere sahipti. Lukas Kristjanson'ın belirttiğine göre, oyunun yaklaşık 1.8 milyon kelimeden oluştuğu ve sadece Jaheira'nın diyaloglarının ilk oyundaki 24 yoldaşın toplamından daha fazla olduğu biliniyor. Jaheira'nın romantizm göreviyle kişisel görevinin birleştirilmesi, tasarım araçlarını bile zorlamış, geliştirme sürecinde 'Jaheira yüzünden makine bozuldu' esprilerine yol açmıştı.

Baldur's Gate 1'deki yardımcı karakterler genellikle klişe figürler veya savaşta kullanılıp atılabilecek 'et kalkanları' iken, Baldur's Gate 2'nin karakterleri gerçek birer bireydi. İlk oyundan iki sevilen parti üyesinin (Khalid ve Dynaheir) oyun öncesi olaylarda geri dönüşü olmayan bir şekilde öldüğünü keşfetmek, pek çok oyuncu için gerçek bir darbe oldu ve kahramanlar olmamıza rağmen ekibimizin bir kısmının aniden yok olabileceği gerçeğiyle yüzleştirdi.

Modern RPG'lerde bir norm haline gelen romantizm, o dönemde oldukça yabancı bir konseptti. Tasarımcı ve yazar David Gaider, başlarda bu özelliğin oyuncular tarafından beğenileceğinden emin olmadıklarını belirtiyor:

“Tüm romantizm olayı sadece bir deneydi, James bunun beğenileceğini hiç bilmiyordu. Uzun hikayeler yazıyorduk ve havalıydılar ama romantizm? Sanki 'İnsanlar buraya romantizm için gelmez, savaşmak ve ejderhalarla dövüşmek için gelir!' diyorduk.”

Oyuncu, başlangıçtaki o zorlu zindandan çıkarken Yoshimo gibi karizmatik ve yetenekli bir ödül avcısını buldu. Haftalarca süren yoldaşlık ve iyi zamanların ardından gelen o büyük ihanet, Baldur's Gate 2'nin karakter odaklı hikaye anlatımının en vurucu anlarından biriydi. Bu sadece bir görev ihaneti değil, gerçek bir dostluğun sarsılmasıydı. Hikayenin bu kadar güçlü ve duygusal olmasının temelinde, oyuncunun bu sanal karakterlerle kurduğu derin bağlar yatıyordu.

Baldur's Gate 2, devasa fantastik bir dünyayı gezen bir grup arkadaş (veya bazen çıkar ittifakı kuran müttefikler) hissini eşi benzeri görülmemiş bir şekilde yakaladı. Kana susamış Korgan, kanatları kırık hüzünlü Aerie, aile sorunları olan Valygar, güvensiz Anomen, eski dostlar Imoen, Minsc ve Jaheira, ve tabii ki derinlerde altın bir kalbi olan "kötü kız" Viconia gibi unutulmaz karakterler, oyuncuyla birlikte Amn topraklarında maceralara atıldı. Her birinin kendine özgü hikayeleri, hedefleri ve çatışmaları vardı. Onlarla kurulan bağlar, oyunun ilerleyişinden çok daha fazlasıydı; adeta dijital bir aile yaratmak gibiydi.

Günümüzdeki video oyunu romantizmleri bazen klişe ve formüle dayalı olabilirken, 25 yıl önce Baldur's Gate 2'deki NPC ilişkileri yeni, beklenmedik ve şaşırtıcı derecede gerçekçiydi. Bu ilişkiler, oyuncunun kendi hikayesini şekillendirmesine ve oyun dünyasıyla daha kişisel bir bağ kurmasına olanak tanıdı. Baldur's Gate 2, oyuncuları yol arkadaşlarına aşık etme sanatında ustalaştığı ve bu formülü Star Wars: Knights of the Old Republic (KOTOR), Mass Effect ve Dragon Age gibi 2000 sonrası tüm büyük yapımlarında başarıyla uyguladığı dönüm noktası oldu. Viconia gibi karakterlerle kurulan romantik bağlar, sadece sadakat görevlerini tamamlamanın ötesinde, hikayeye anlam ve derinlik katan bir önem taşıyordu.

Kaos ve Başarı Arasında: Geliştirme Sürecinin Zorlukları

Baldur's Gate 2'nin geliştirme süreci, BioWare ekibinin sınırsız yaratıcılık arzusuyla karşılaştığı pratik zorlukların bir öyküsüydü. Oyunun kapsamı hızla büyüdükçe, Interplay CEO'su Brian Fargo'nun çağrısıyla Black Isle Studios'tan Feargus Urquhart devreye girdi. Urquhart, beyaz tahtalarla dolu koridorlarda görevlerin tamamlanma durumunu takip ederek, hatalı veya ikincil görülen birçok görevin (örneğin örümcek kültü görevi) oyundan çıkarılmasına öncülük etti.

Son haftalarda yaşanan yoğun çalışma temposu ('crunch time'), geliştiricilerin ofiste yatmasına ve Domino's Pizza'dan Tayland yemeklerine uzanan yemek isyanlarına yol açsa da, ekip içindeki 'sahiplenme' duygusu motivasyonu yüksek tuttu. Lukas Kristjanson,

“Sahiplenme, oyunların bir kalbe sahip olması için hayati öneme sahiptir.”

Baldur's Gate 2'nin Kalıcı Mirası

Ağustos 2000'de piyasaya sürülen Baldur's Gate 2, beklendiği gibi bazı teknik sorunlarla doluydu. Ancak tüm bu kusurlarına rağmen, oyun büyük bir zafer kazandı. Kapsamlı senaryosu, rakipsiz D&D macera ruhu ve derin karakter etkileşimleri, teknik aksaklıkları gölgede bıraktı. Baldur's Gate 2, video oyunu RPG'lerini daha samimi, yoldaş odaklı hikaye anlatımına yönlendirdi ve BioWare'in Mass Effect ve Dragon Age gibi gelecekteki başarılarının formülünü oluşturdu.

Baldur's Gate 2, BioWare'ın asıl süper gücünün dövüş mekanikleri veya dünya inşası değil, oyuncuları bu 'kağıttan avatarlar' için tutkuyla çıldırtabilme yeteneği olduğunu anlamasını sağladı. Oyuncular, istatistiksel olarak optimal olmayan bir parti kurmayı bile göze alabiliyorlardı, çünkü parti üyelerini seviyorlardı – bu, o dönem için akıl almaz bir durumdu! Bu 'karanlık simya' keşfedildikten sonra BioWare, bunu kullanmaktan asla vazgeçmedi; Mass Effect 2'nin ana hikayesinin bile, sadakat görevlerine kıyasla ikinci planda kaldığı algısı bunun zirvesiydi. Obsidian, Troika, Owlcat, Larian ve hatta CD Projekt Red gibi stüdyolar da bu yaklaşımdan derinden etkilendi.

Şeytanın Avukatı: Karakter Odaklılık Herkes İçin miydi?

Baldur's Gate 2'nin karakter odaklı yapısı geniş kitleler tarafından sevilse de, bazı oyuncular için bu durum, oyunun diğer önemli yönlerini gölgede bırakmış olabilir. Örneğin, stratejik ve derin savaş mekanikleri ya da keşfedilmeyi bekleyen geniş dünya, bazı hardcore RPG oyuncuları için karakter diyaloglarından daha ön planda olabilirdi. Zaman zaman yoldaşların bitmek bilmeyen tartışmaları veya kişisel görevleri, ana hikaye akışını yavaşlatarak, hızlı ilerlemek isteyen oyuncular için bir engel teşkil edebilirdi. Bu bakış açısı, oyunun sunulan deneyiminin herkes için farklı yorumlanabileceğini gösterir. Ancak genel kanı, bu karakter etkileşimlerinin Baldur's Gate 2'yi eşsiz kıldığı yönündedir.

25 yıl sonra bile Baldur's Gate 2, zamansız bir başyapıt olarak varlığını sürdürüyor. Tasarımcılar adeta kendi adalarını yönetirken, fikirler özgürce akmış, Copper Coronet'in karanlık sokaklarından Drow şehirlerine kadar her köşe, yetenekli geliştiricilerin oyunun içine kendi ruhlarından bir parça bıraktığı hikayelerle dolup taşmıştır. Oyunun görselliği, bugünün standartlarına göre eski kalmış olsa da, rahatlatıcı bir estetiğe sahip. Adeta bir Romantik dönem tablosu gibi, kalitesi nesiller boyunca parlamaya devam ediyor ve RPG geliştiricileri için bir referans noktası olmayı sürdürüyor.

Kaynak: PC Gamer – Baldur's Gate 2: RPG'lerin Kaderini Değiştiren 25 Yıl

Baldur's Gate 2, sanat tasarımı, sesleri ve devasa oyun dünyasıyla RPG türünün en iyilerinden biri olmayı başardı. Ancak onu sadece harika bir RPG olmaktan çıkarıp, tüm zamanların en önemli ve unutulmaz video oyunlarından biri yapan şey, karakterlere odaklanma ve oyuncuyu bu karakterlerin bir parçası haline getirme kararıydı. Bu, daha önce deneyimlemediğim bir masaüstü özgünlüğü hissi verdi. Gençliğini dışarıdan bakarak geçiren biri için, aniden o masada bir yer bulmak büyülü bir şeydi. Imoen, Jaheira, Minsc, Mazzy ve Viconia: Benim için Baldur's Gate 2'nin gerçek mirası, yol boyunca edindiğim bu sanal dostlardı.