Çin sinemasının en tanınan yüzlerinden, başarılı oyuncu ve yapımcı Yao Chen, bu yıl Pingyao Uluslararası Film Festivali'ne (PYIFF) yeni bir şapka ile geri döndü. Uluslararası filmlerin yarıştığı prestijli Roberto Rossellini Ödülleri jürisinde görev alan Chen, masanın diğer tarafında oturmanın kendisine küresel sinema endüstrisinin genel durumu hakkında derin bir bakış açısı sunduğunu belirtti.

Deneyimli sanatçıya göre, dünya sinema pazarı zorlu bir dönemden geçiyor. Yao Chen, güncel sektörel duruma ilişkin endişelerini dile getirirken, “Sadece Çin pazarının değil, küresel olarak tüm pazarın zorluklarla karşı karşıya olduğuna inanıyorum. Bu, kolektif bir çıkmazdır. Eğer sinema kalesi bu şoklara dayanamazsa, o kalenin içindeki hiç kimse kendini koruyamaz” sözleriyle durumun ciddiyetine dikkat çekti. Bu yorum, özellikle yayın platformlarının yükselişi ve post-pandemi izleyici alışkanlıklarının değişimi sonrası, sektördeki belirsizliği özetliyor. Bu zorluklar sadece bağımsız sinemayı etkilemiyor; Rupert Wyatt'ın yönettiği 150 milyon dolarlık epik yapım 'Desert Warrior' gibi dev bütçeli projelerde bile stüdyo müdahalesi ve kreatif kontrol krizleri yaşanması, küresel film endüstrisinin ne kadar kırılgan bir dönemden geçtiğini gösteriyor. Diğer yandan, pazarın ticari tarafında büyük aksiyon yapımlarının ve "event sineması" örneklerinin gişede güçlü bir performans sergilemesi, ana akım ve sanat sineması arasındaki ayrımı derinleştiriyor. Bu durumu kanıtlayan UK ve İrlanda gişesinden gelen son rakamlar, Warner Bros.'un aksiyon filmi One Battle After Another'ın zirveye yerleştiğini ve 'event sineması'nın gücünü gösteren Hamilton'ın 10. yıl özel gösteriminin sürpriz bir ikincilik elde ettiğini ortaya koyuyor. Ancak, bu genel zorluğun aksine, İspanya'nın başkenti Madrid, stratejik %30 vergi teşvikleri ve Netflix gibi küresel devlerin yatırımları sayesinde görsel-işitsel endüstrisinde rekor bir yükseliş yaşayarak bu duruma istisnai bir örnek teşkil ediyor. Madrid'deki bu sektör canlanması ve yükselişin detayları hakkında daha fazla bilgi almak için Madrid Film Sektörünün Yükselişi başlıklı haberimizi okuyabilirsiniz.

Jüri Üyeliği: Yeni Sinema Dillerinin Keşfi

Jüri üyesi olarak görev yaparken, Yao Chen'in özellikle genç yönetmenlerin yeni sinema dilleri arayışlarından etkilendiği gözlendi. Chen, bu yenilikçi yaklaşımların endüstri için umut ışığı olduğunu vurguladı.

Chen, özellikle Akinola Davies’in Nijerya filmi “My Father’s Shadow” yapımına dikkat çekti. Film, Cannes’da özel mansiyon aldıktan sonra Pingyao’da Roberto Rossellini En İyi Yönetmen ödülünü kazanarak uluslararası alanda büyük başarı yakalamıştı. Yao Chen, geleneksel Kodak stoklarının kullanılmasıyla rüya benzeri imgelerin keşfedildiği bu filmin, ‘ilginç bir ikilemi’ temsil ettiğini ve yeni bir sinema dili sunduğunu belirtti.

Sorumlu Yapımcılık: Bad Rabbit Pictures Misyonu

Keskin performansları ve sosyal aktivizmiyle tanınan Yao Chen, gişede başarılı bir oyuncu olmasının yanı sıra, vicdanlı bir yapımcı olarak da kendine bir yer edindi. “My Own Swordsman” gibi hit dizilerle kariyerine başlayan Chen, daha sonra “Caught in the Web” ve “Lost, Found” gibi hem eleştirel hem de ticari başarı yakalayan filmlerin başrolünde yer aldı. Kamera arkasında ise, görüntü yönetmeni Cao Yu ve yapımcı Liu Hui ile birlikte kurduğu Bad Rabbit Pictures çatısı altında sosyal içerikli hikayeleri destekleme konusunda sağlam bir ün kazandı.

Yapımcılık felsefesini açıklayan Chen, “Filmlerin ruhani özü ya da çekirdeği her zaman insanlığı, yeryüzündeki tanrıyı, insanları, doğayı kapsar ve müzik ve dans unsurlarını içerir” dedi. Bu yaklaşım, özellikle kadın bakış açısını merkeze alan ve göz ardı edilen anlatıları öne çıkaran projeleri hayata geçirmesini sağlıyor.

Sanat Filmlerinin Daralan Yaşam Alanı ve Çözüm Arayışları

Chen, “Karşı karşıya olduğumuz zorlu piyasa göz önüne alındığında, bu tür iyi sanat filmlerini genel izleyici kitlesine ulaştırmak için daha iyi bir zamanlama arıyoruz” diye ekledi. Sanat filmlerinin yaşama alanının giderek daraldığına dikkat çeken oyuncu, ekibinin sürekli olarak sorunlara çözüm bulmaya odaklandığını ve bu durumun onları daha iyi problem çözücüler haline getirdiğini belirtti.

Eleştirel Bakış: Sanatın Ticari Çelişkisi

Yao Chen’in piyasa zorluklarına dair tespiti doğru olsa da, sanat filmlerinin doğası gereği geniş kitlelere hitap etme zorunluluğunun olup olmadığı tartışma konusudur. Sanat filmleri için festivaller, uluslararası alanda görünürlük ve tanınırlık sağlarken, ticari kaygıların ön planda olduğu pazarda ana akım filmlerle rekabet etmek zorlaşmaktadır. Chen’in arayışı, sanatsal kaliteden ödün vermeden filmleri daha erişilebilir kılmanın yollarını bulma çabasını gösteriyor.

Kamera Önü ve Arkası Arasındaki Denge

Yao Chen, kariyerini hem kamera önünde hem de arkasında aktif olarak sürdürme arzusunda olduğunu vurguladı. “Yıllar içinde, içinde rol alamadığım pek çok film ürettim, ancak bu da benim ifade biçimlerimden biri” dedi. Gelecek projeleri için hem yapımcılık hem de yaratım sürecine katkıda bulunabileceği, böylece yaratıcılık kalitesi üzerinde daha fazla kontrole sahip olabileceği projeler aradığını belirtti. Yaratıcı kontrolün ne kadar kritik olduğu, yönetmen Rupert Wyatt’ın 150 milyon dolarlık 'Desert Warrior' filminin post prodüksiyon sürecinde stüdyo tarafından saf dışı bırakılması ve ardından kontrolü geri almak için verdiği mücadele gibi olaylarla bir kez daha kanıtlanmıştır. Chen, espriyle, “Umarım tamamen yaşlanana kadar kamera lenslerinin önünde takılmaya devam ederim” diyerek oyunculuk tutkusunu da dile getirdi. Yapımcı ve yönetmenlerin vizyonlarını koruma çabaları hakkında daha fazla detaya Desert Warrior: Rupert Wyatt yapım krizi ve kreatif kontrol haberimizden ulaşabilirsiniz.

Kaynak: Variety