Türkiye’nin önde gelen teknoloji ve kültür-sanat haber portalı Sen,Nexus olarak, global film endüstrisinin nabzını tutmaya devam ediyoruz. İspanya'da düzenlenen Iberseries & Platino Industria’nın 5. edisyonu, Latin Amerika sinemasının geleceği adına önemli gelişmelere sahne oldu. Bu yıl özellikle Uruguay, uluslararası yapımcıların ve sinemaseverlerin dikkatini çeken, iddialı 2025 ve 2026 projelerinin ön gösterimini yaptı.
Meksika sinemasının uluslararası alanda tanınan yüzü, aktör ve yönetmen Eugenio Derbez, Iberseries & Platino Industria'ya damga vuran bir başka isimdi. Derbez, etkinlikte yaptığı çarpıcı açıklamada, uzun yıllar boyunca komediye sıkıştırılmasının ardından, Hollywood'da hak ettiği saygıyı görmek için 'Coda' ve 'Radical' gibi dramatik yapımlara yönelmek zorunda kaldığını ifade etti. Kariyerinde İngilizce yönetmenliği hedeflediğini belirten sanatçı, 'La Casa de Papel'in yıldızı Pedro Alonso'nun da yer alacağı dramatik mini dizi 'El Juicio'yu (Dava) duyurdu.
San Sebastian Film Festivali’nde büyük ilgi gören “27 Nights” filmiyle adından söz ettiren Daniel Hendler’in yeni projesi “A Loose End” de dahil olmak üzere, birçok kurgu ve belgesel yapım, ülkenin kültürel ve ekonomik sinema değerini kanıtlar nitelikteydi. Uruguay ulusal film ajansı ACAU Başkanı Gisella Previtali, bu sunumların Uruguay sinemasının uluslararası alana yansıması için kritik öneme sahip olduğunu vurguladı.
Latin Amerika sinemasının globaldeki yükselişi sadece Uruguay ile sınırlı kalmadı; Meksika sineması da önemli iş birliklerine imza atmaya devam ediyor. Örneğin, Alfonso Cuarón’un Oscar ödüllü filmi 'Roma'nın yapımcısı Pimienta Films, Damiana Acuña’nın ilk uzun metrajlı yönetmenlik denemesi olan fantastik korku projesi 'Lux Noctis'e azınlık ortağı olarak katıldı. Maligno Gorehouse'un da ortak yapımcısı olduğu ve kadınların ışık yaratma gücü sayesinde hayatta kaldığı anaerkil bir topluluğu konu alan bu iddialı tür sineması projesi, şimdiden Ventana Sur ve Sitges gibi önemli festivallerden geliştirme ödülleri kazandı. Pimienta Films kurucu ortağı Nicolas Celis, projeyi "tür sinemasını auteur seviyesine taşıma potansiyeli" nedeniyle desteklediğini belirtti. Bu önemli gelişmenin detayları için Roma yapımcısı Pimienta Films, Lux Noctis korku-fantazi projesine ortak oldu haberimize göz atabilirsiniz.
ACAU’dan Dev Finansal Destek: Sektöre Can Suyu
Uruguay sinemasının son yıllardaki bu atılımının ardında yatan en büyük güç, şüphesiz ki devlet desteği. ACAU’nun uluslararası ilişkiler başkanı Marcio Migliorisi’nin verdiği bilgilere göre, ajans sektördeki gelişimi desteklemek adına iki ana finansal mekanizma kullanıyor:
- Seçici Fon: Geliştirme, prodüksiyon, tanıtım ve dağıtım için açık çağrılarla dağıtılan 1 milyon dolarlık seçici fon.
- PUA (Uruguayan Audiovisual Programı): Uluslararası ortak yapımlar ve prodüksiyon hizmetleri için 12 milyon dolarlık nakit iade (cash rebate) fonu.
Bu mali araçlar, 2026 yılına kadar duyurulan projelerin büyük çoğunluğuna doğrudan destek sağlamış durumda. Bu tür cömert teşvikler, Uruguay'ı uluslararası yapım şirketleri için Latin Amerika’daki en cazip merkezlerden biri haline getiriyor.
Gündemdeki Öne Çıkan Kurgu ve Belgesel Filmler
Iberseries’te tanıtılan projeler, tematik çeşitliliği ve güçlü ortak yapım dinamiklerini gözler önüne seriyor. İşte 2025 ve 2026’da izleyiciyle buluşması beklenen, dikkat çeken bazı yapımlar:
- “A Loose End” (Daniel Hendler, 2026): Arjantinli bir polis memurunun Uruguay kırsalına kaçışını konu alan, toplumsal gerçekçilik ve absürt mizahı harmanlayan bir kimlik draması.
- “Dogs” (“Perros,” Gerardo Minutti, 2025): Kayıp bir köpek yüzünden çıkan kavgayla sınıf çatışmalarını ve insani küçük düşkünlükleri hicveden Arjantin ortak yapımı karanlık bir komedi.
- “Hitlerland” (Ana Tipa, 2026): Adı Hitler olan bir adamın hayatı üzerinden, Latin Amerika bağlamında isimlerin kaderi nasıl şekillendirdiğini inceleyen çarpıcı bir belgesel.
- “Instinct” (Andrés Varela, Carlos Morelli, 2026): Nöroçeşitlilikteki sanatçılardan oluşan Alman tiyatro topluluğu Thikwa'nın Uruguay’daki prömiyer hazırlıklarını konu alan, erişilebilirlik temasını işleyen çok kültürlü bir belgesel.
Belgeseller: Mimari Kimlikten Kişisel Dayanıklılığa
- “Unforgettable Montevideo” (2025): Kentsel keşif ve kişisel hafıza arasında gezinerek Montevideo’nun mimari kimliğini yeniden yorumluyor.
- “The Fable of the Turtle and the Flower” (2025): Terminal hastalık ve dostluk üzerine yoğunlaşan, İspanya ortak yapımı derin kişisel bir belgesel.
- “Uncomfortable Body” (2026): Yönetmen Estefanía Martínez'in kendi multipl skleroz (MS) deneyimini ve kronik hastalığı birinci tekil şahısla keşfettiği İspanya ortak yapımı iç gözlemsel bir çalışma.
Kurgu Filmler: Gerçeküstücülük ve Gerilim
- “Chinese Burn” (2025): Gerçeküstü bir odada geçen, ayrılma tehlikesiyle karşı karşıya olan Siyam ikizlerini ve fiziksel kimliği sorgulayan Brezilya ortak yapımı bir yapım.
- “The 7 Bullets” (2026): Montevideo’daki kaotik bir bar saldırısını çoklu perspektiften yeniden inşa eden ve medya sansasyonelliği ile siyasi gerilimler arasındaki bağlantıyı araştıran bir gerilim filmi.
- “The Other Lara” (2026): Kimliği dijital dünyada çalınan bir fotoğrafçıyı konu alan, uzun metrajlı film ile etkileşimli video oyunu formatlarını birleştiren iddialı bir çapraz medya projesi.
Eleştirel Bakış Açısı: Bağımsızlık mı, Ortaklığa Bağımlılık mı?
Uruguay sinemasının sergilediği bu uluslararası başarı tablosu ne kadar heyecan verici olsa da, projelerin büyük çoğunluğunun Arjantin, İspanya, Brezilya ve Almanya gibi ülkelerle yapılan ortak yapımlar olması dikkat çekicidir. Elbette bu durum, fon kaynaklarının çeşitlenmesi ve uluslararası dağıtım ağlarına erişim açısından büyük bir avantaj sağlıyor. Ancak bu kadar yoğun bir dış ortaklık bağımlılığı, Uruguay sinemasının anlatı kimliğini ne ölçüde koruduğu sorusunu da beraberinde getirebilir. $12 milyonluk nakit iade fonu (PUA) yabancı yatırımı çekmede başarılı olsa da, bu stratejinin uzun vadede sadece uluslararası hizmet sağlayıcısı olmanın ötesine geçip geçemeyeceği, bağımsız ulusal sinema kimliğinin geleceği açısından kritik bir tartışma noktasıdır.
Uruguay, bölgesel rekabette öne çıkmak için güçlü bir finansal teşvik sistemi kurmuş durumda. Bu, ülkenin sadece kültürel bir merkez değil, aynı zamanda Güney Amerika'nın önemli bir prodüksiyon merkezi olma hedefini gösteriyor.
Sonuç: Uruguay Sineması İçin Yeni Bir Dönem
Iberseries & Platino Industria’da sergilenen bu geniş ve çeşitli yapım listesi, Uruguay sinemasının sadece bölgesel değil, küresel ölçekte de yükselen bir güç olduğunu teyit ediyor. ACAU'nun stratejik fonlama politikaları ve Daniel Hendler gibi yetenekli yönetmenlerin öncülüğü sayesinde, Uruguay’ın önümüzdeki yıllarda sinema haritasında çok daha belirgin bir yere sahip olması bekleniyor. Bu projeler, hem sanatsal vizyonları hem de karmaşık toplumsal konulara eleştirel yaklaşımlarıyla uluslararası izleyicinin ilgisini çekmeye aday görünüyor.
Kaynak: Daha fazla bilgi ve detaylı proje açıklamaları için Variety'nin orijinal haberini inceleyebilirsiniz: Uruguay Sinemasının Iberseries & Platino Industria Sunumu
