San Sebastián Film Festivali’nin önemli bir parçası olan 21. Lau Haizetara Belgesel Ortak Yapım Forumu, bu yıl bir kez daha insanlığın en çetin mücadelelerini ve direniş ruhunu perdeye taşıyan projelere odaklandı. Forumda, Brezilya’daki Mariana baraj faciasını konu alan “Mariana x BHP”, Bask drag sanatçılarını anlatan “Altxaliliak” ve Perulu öncü yönetmen Nora de Izcue’nin sansürle mücadelesini işleyen “La increíble historia de una película que no hemos visto” en büyük ödüllerin sahibi oldu.

Bu yılki Lau Haizetara, özellikle kadın liderliğindeki hikayelere ve toplumsal adalet arayışına vurgu yaparak dikkat çekti. Taliban yönetimi altındaki Afganistan’dan, Gazze’deki ilk para-bisiklet takımının kuruluşuna ve İran’ın kozmetik sektöründeki çelişkilere kadar, hayatta kalma ve direnme gücünü merkeze alan projeler büyük ilgi gördü. Forum direktörü Silvia Hornos’un belirttiği gibi, ‘Bu forum, ilk kez film yapanlara bile ses verme amacı güdüyor, ki bunun gerçekten önemli olduğunu düşünüyoruz,’ sözleri, kadınların anlatılarına ve yeni seslere verilen önemi gözler önüne serdi. Ancak bu ilk adımların ardından, filmlerin global arenada ve ödül sezonunda yer bulması, özellikle bağımsız yapımlar için yüksek maliyetli stratejiler ve zorlu kategori yerleşim kararları gerektirebiliyor. Oscar ve Golden Globe ödül stratejileri hakkında daha fazla bilgi edinmek için sitemizdeki ilgili içeriği ziyaret edebilirsiniz.

Gündemdeki Çetin Konulara Cesur Bakışlar

Forumda öne çıkan projelerden biri, Afganistan’dan Roser Corella ve Aziza Zahra Naeimi’nin yönettiği “Fragments of Home” oldu. Film, Taliban rejiminin kadınlar üzerindeki baskısını Aziza’nın kendi cep telefonuyla kaydettiği görüntülerle, adeta bir kişisel günlük gibi sunuyor. Bal yapım kooperatifiyle direnişini sürdüren Aziza’nın, sığınma arayışıyla Pakistan’daki dört yıllık belirsiz bekleyişi, modern çağın en büyük insanlık dramlarından birine, yani zorunlu göçe ve kimlik arayışına ışık tutuyor. Bu proje, sadece bir belgesel olmanın ötesinde, insan hakları ve özgürlük mücadelesinin en samimi tanıklıklarından biri olarak öne çıkıyor.

Gazze’den Flavia Cappellini’nin yönettiği “Gaza, Sunbirds” ise, 2018’deki Büyük Geri Dönüş Yürüyüşü sırasında vurulan bisikletçi Alaa al-Dali’nin hikayesini takip ediyor. Ampute arkadaşlarıyla bir para-bisiklet takımı kuran Dali, 7 Ekim sonrası Gazze’de bisikletlerle insani yardım dağıtarak dayanışmanın sembolü haline geliyor. Hikaye, savaşın acımasız gerçekleri içinde dahi umut ve topluluk oluşturma çabasını ele alırken, Alaa’nın ailesi Gazze’de mahsur kalırken kendi Paralimpik hayallerinin peşinden gitmek zorunda kalmasının yarattığı kişisel dramı derinlemesine işliyor. Bu durum, bireysel hayaller ile toplumsal sorumluluk arasındaki çatışmayı gözler önüne seriyor.

Çevre Felaketleri ve Sosyal Çelişkiler Mercek Altında

Renan Flumian’ın yönettiği “Mariana x BHP”, 2015’teki Mariana baraj çöküşünün ardından yaşanan çevresel felaketi ve hukuki mücadeleyi ele alıyor. 44 milyon metreküp toksik çamurun çevreye yayılmasıyla dünya tarihinin en büyük toplu davalarından birini tetikleyen olay, 700.000’den fazla insanı İngiliz madencilik grubu BHP’ye karşı birleştiriyor. Yönetmen Flumian, bu durumu ‘modern bir David ve Goliath mücadelesi’ olarak tanımlarken, yapımcı Sergio Karmy, şirketin Brezilya’daki kamu otoriteleriyle yaptığı anlaşmaların hesap verebilirlikten kaçmasına yol açabileceği uyarısında bulunuyor. Bu belgesel, küresel şirketlerin çevresel sorumlulukları ve mağdurların adalet arayışındaki zorlukları konusunda önemli bir tartışma başlatıyor.

Fransız-İranlı yönetmen Afsaneh Salari’nin “Tehran, Autoimmune” adlı projesi ise, İran’da kadınların örtünmesini zorunlu kılan bir toplumda, dünyanın en yoğun kozmetik cerrahi endüstrilerinden birinin varlığı gibi ironik bir çelişkiyi işliyor. Film, iki rakip cerrah üzerinden orta sınıf kimliğini ve kadın bedenleri üzerindeki toplumsal baskıları metaforik bir dille sorguluyor. Salari’nin ‘Kadın bedenlerini görünmez kılan acımasız bir sistem var ve bir diğeri de onlara kapitalist güzellik ideallerini satıyor,’ sözleri, belgeselin toplumsal eleştirel bakış açısını özetliyor.

José Luis Guerin: Valbona'dan Evrensel Hikayeler ve Belgesel Sinemaya Eleştirel Bakış

San Sebastián Film Festivali, sadece yeni belgesel projelerinin tanıtıldığı bir platform olmakla kalmayıp, aynı zamanda İspanyol sinemasının saygın isimlerini de ağırlıyor. Goya ödüllü yönetmen José Luis Guerin, yaklaşık çeyrek asır sonra, 2001'deki 'Work in Progress' filminin ardından Bask festivaline geri dönerek merakla beklenen yeni filmi 'Good Valley Stories' (Historias del Buen Valle) ile seyirci karşısına çıkmaya hazırlanıyor. Guerin, bu filminde modern dünyanın karmaşık meselelerini Barselona'nın mütevazı bir mahallesinin, Valbona'nın mikrokozmosunda ele alıyor.

Barselona'nın banliyö bölgelerinden Valbona'da üç yıl süren çekimlerle hayat bulan 'Good Valley Stories', yerinden edilme, kimlik, şehir yaşamı ve ekolojik çatışmalar gibi evrensel sorunları derinlemesine inceliyor. Yönetmen, Valbona gibi dezavantajlı bölgelerin, kentleşmenin dünya çapında bir olgu olduğu düşünüldüğünde, küresel çatışmaların yerel bir aynası olduğunu savunuyor. Guerin’e göre, bu tür mahalleler dünyanın tüm yankılarını ve rezonanslarını barındırıyor.

José Luis Guerin, “Şehir merkezleri turist cazibe merkezlerine, aslında yerel halkın erişemeyeceği tema parklarına dönüşüyor. Bu insanlar daha sonra daha insancıl, normal bir günlük yaşamın kaldığı periferilere marjinalize ediliyor. Bu, her yerde tanıyabileceğimiz bir süreç” diyerek modern kentleşmenin acı gerçeklerine dikkat çekiyor.

Guerin'in kendine özgü yaratıcı sürecinde, çekim ve kurgu eş zamanlı ilerliyor ve filmdeki karakterler aracılığıyla iklim değişikliğinden ırkçılığa, göçten emlak spekülasyonuna kadar dünyanın tüm güncel çatışmaları yansıtılıyor. Yönetmen, filmin bitmiş bir ürün olarak değil, “yapım aşamasında bir eser” olarak görülmesini tercih ediyor.

Deneyimli yönetmen aynı zamanda belgesel sinemanın sanat yönüne ve ödül sezonundaki konumuna vurgu yaparak, belgesel filmlerin çok sık 'televizyon haberciliği' olarak görüldüğüne ve sadece sosyolojik, antropolojik veya aktivist araştırmalar için bir araç olarak indirgendiğine dair endişelerini dile getiriyor. Guerin, sinemanın kendisiyle diyalog halinde olması gerektiğini ve bir keşfetme arzusu taşıması gerektiğini savunarak, belgesel sinemaya sadece katı bir kınama rolü atfederek sinemayı fakirleştirmenin yanlış olduğunu belirtiyor. José Luis Guerin'in belgesel sinemaya getirdiği bu derinlemesine bakış açısı ve 'Good Valley Stories' filmi hakkında daha fazla bilgi edinmek için José Luis Guerin: Belgesel Sinemada Sanatın Peşinde başlıklı içeriğimize göz atabilirsiniz.

Lau Haizetara Forumu Ödül Kazananları

Movistar’dan Elsa Rodríguez Monje’nin dediği gibi, ‘Slotlar bizi o kadar ilgilendirmiyor. Önemli olan hikayenin bizim için ne kadar alakalı olduğu.’ Bu ifade, içeriğin kalitesine ve toplumsal etkisine verilen değeri vurguluyor.

21. Lau Haizetara Belgesel Ortak Yapım Forumu Ödülleri

• Music Library & SFX Ödülü: “Mariana x BHP” – Yönetmen: Renan Flumian. Yapımcılar: Droma Productions, Quijote Films (Brezilya, Şili).
• Euroregional Belgesel Ödülü: “Altxaliliak” – Yönetmen: Maia Iribarne Olhagarai. Yapımcılar: Doxa Producciones, Gastibeltza Filmak (İspanya, Fransa).
• EPE-Ibaia-Elkargi Ödülü: “La increíble historia de una película que no hemos visto” – Yönetmenler: Claudia Chávez Levano, Christine Mladic Janney. Yapımcılar: Amazona Producciones, Eleven Hands (Peru, ABD).

Asya Sinemasının Yükselişi: Busan Vision Ödülleri

Endonezyalı aktör ve yönetmen Reza Rahadian'ın ilk uzun metrajlı filmi "On Your Lap", 30. Busan Uluslararası Film Festivali Vision Ödülleri'nde dört büyük ödülle geceye damgasını vurdu. Bu zafer, genç yönetmenlerin ve Asya sinemasının yükselen seslerinin uluslararası arenadaki etkisini bir kez daha gözler önüne serdi. Rahadian'ın bu etkileyici başarısı ve kazandığı ödüller hakkında daha fazla bilgi edinmek için Busan Vision Ödülleri: Reza Rahadian "On Your Lap" Zaferi haberimizi ziyaret edebilirsiniz.

Filmin aldığı prestijli ödüller arasında şunlar bulunmaktadır:

• KB Vision Seyirci Ödülü: Filmin geniş kitleler tarafından beğenildiğini gösteren önemli bir başarı.
• Fipresci Ödülü: Uluslararası Sinema Eleştirmenleri Federasyonu'ndan gelen bu ödül, sanatsal derinliğini ve yenilikçi anlatımını vurguluyor.
• Bişkek Uluslararası Film Festivali Orta Asya Sinema Ödülü: Bölgesel etkileşim ve işbirliğinin bir göstergesi.
• Geleceğin Yüzü Ödülü: Rahadian'ın yönetmenlik kariyerindeki parlak geleceğe işaret eden anlamlı bir onur.

Bu yılki Lau Haizetara Belgesel Ortak Yapım Forumu, sinemanın sadece bir sanat dalı değil, aynı zamanda toplumsal meseleleri dile getiren güçlü bir platform olduğunu bir kez daha kanıtladı. Farklı coğrafyalardan gelen bu cesur hikayeler, dünya genelindeki izleyicilerle buluşmayı bekliyor.

Kaynak: Variety