Sinema dünyası, “Oldboy” (İhtiyar Delikanlı) ve “Snowpiercer” gibi kült yapımların arkasındaki dahi isim, Güney Koreli yönetmen Park Chan-wook'un Amerika Yazarlar Birliği'nden (WGA) ihraç edildiği haberiyle sarsıldı. İlk bakışta kariyerini bitirebilecek gibi görünen bu ağır cezanın perde arkası ise Hollywood'un karmaşık sendikal yapısını ve yasal boşluklarını gözler önüne seriyor. Peki, bu ihraç kararı Park Chan-wook için gerçekten bir son mu, yoksa sadece sembolik bir yaptırım mı?
Konuyla ilgili uzman avukat Adam Levin durumu net bir şekilde özetliyor: “Bu kararın istihdam edilebilirliği üzerinde kesinlikle hiçbir etkisi yok. Ne sendika ne de yapımcılar, sendika dışı statünüze dayanarak size karşı ayrımcılık yapamaz.”
Öne Çıkanlar
- İhraç Kararı: Ünlü yönetmen Park Chan-wook ve senarist ortağı Don McKellar, WGA'dan ihraç edildi.
- Gerekçe: 2023'teki tarihi Hollywood grevi sırasında, HBO dizisi “The Sympathizer” üzerinde 'yazarlık hizmeti' verdikleri iddia ediliyor.
- Pratik Etkisi: Neredeyse hiç yok. Park, ABD'de çalışmaya, film ve dizi çekmeye devam edebilir.
- Yasal Dayanak: 1947 tarihli Taft-Hartley Yasası, sendikaların işe alımlarda tekel oluşturmasını (kapalı devre sistemi) engelliyor.
- Sonuç: Park, oy kullanma ve WGA Ödülleri'ne aday olma gibi sendikal haklarını kaybetse de kariyeri teknik olarak etkilenmeyecek.
Olayın Perde Arkası: Grev ve Kural İhlali İddiası
İhraç kararının temelinde, 2023 yılında Hollywood'u durma noktasına getiren büyük yazarlar grevi yatıyor. WGA, grev sırasında üyelerinin grevdeki şirketler için 'yazarlık hizmeti' vermesini yasaklar. Bu kuralı çiğneyenler, gelecekteki grevlerin caydırıcılığını korumak adına 'grev kırıcı' (scab) olarak nitelendirilir ve cezalandırılır.
Park Chan-wook ve Don McKellar'ın durumu ise biraz daha karmaşık. Kaynaklara göre, “The Sympathizer” dizisinin senaryosu grev başlamadan önce tamamlanmış ve çekimler bitmişti. İkili, post-prodüksiyon aşamasında, diziyi tamamlamak için bazı düzenlemeler yaptı. Ancak burada, Yönetmenler Birliği (DGA) ve Yazarlar Birliği (WGA) arasındaki on yıllardır süren bir yorum farkı devreye giriyor. DGA, üyelerinin kurgu sırasında diyaloglarda küçük ayarlamalar yapmasına izin verirken, WGA bu tür eylemleri dahi 'yazarlık' olarak kabul ediyor ve yasaklıyor.
Park Chan-wook'un grev sırasında yeni bir metin yazmadığı konusunda ısrarcı olduğu belirtiliyor. Hatta WGA'in disiplin komitesinin başlangıçta sadece bir kınama cezası önerdiği, ancak yönetim kurulunun cezayı ihraca yükselttiği de gelen bilgiler arasında.
Bu Ne Anlama Geliyor? Park'ın Kariyeri İçin Sırada Ne Var?
Hollywood'da bir sendikadan ihraç edilmek, kulağa bir kariyerin sonu gibi gelse de 1947 tarihli Taft-Hartley Yasası sayesinde durum farklı. Bu yasa, şirketlerin sadece sendika üyelerini işe almasını zorunlu kılan 'kapalı devre' sistemini yasa dışı kılıyor. Bu nedenle WGA üyesi olmayan bir yazar da WGA anlaşmalı bir şirkette çalışabilir.
Peki Park Chan-wook için süreç nasıl işleyecek?
- Çalışma Özgürlüğü: Park, hem ABD'de hem de uluslararası alanda film yazmaya, yönetmeye ve yapımcılığını üstlenmeye devam edebilir.
- 'Financial Core' Statüsü: WGA anlaşmalı bir projede çalışmak isterse, tam üyelik aidatı yerine, sendikanın temsil maliyetlerini karşılayan ve biraz daha düşük olan 'financial core' (fi-core) ücretini ödemesi yeterli olacak.
- Hakları Korunacak: Bu statüde çalışsa bile, şirketler ona WGA'in belirlediği asgari ücret, sağlık sigortası ve emeklilik katkı paylarını ödemek zorunda kalacak.
- Kaybettikleri: WGA seçimlerinde oy kullanamayacak, sendikada görev alamayacak, etkinliklere katılamayacak ve en önemlisi WGA Ödülleri'ne aday gösterilemeyecek.
Aslında en büyük etki, kamuoyu nezdinde oluşabilecek 'grev kırıcı' damgası. Ancak Park Chan-wook, bu konuda yalnız değil. WGA'in 'fi-core' listesinde, sendika üyeliğinden kendi istekleriyle ayrılmış George Clooney, Sylvester Stallone ve George Lucas gibi dev isimler de bulunuyor. Bu durum, olası bir itibar kaybını büyük ölçüde hafifletiyor.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Park Chan-wook artık ABD'de çalışamayacak mı?
Hayır, tam tersine. Yasal olarak ABD'de WGA anlaşmalı veya anlaşmasız herhangi bir projede çalışmaya devam edebilir.
2. Neden WGA Ödülü alması engelleniyor?
Çünkü WGA Ödülleri, sendikanın kendi üyelerini onurlandırmak için düzenlediği bir etkinliktir. İhraç edildiği için bu ayrıcalıktan mahrum kalmıştır.
3. Bu karar temyize götürülebilir miydi?
Evet, ancak Park Chan-wook'un karara itiraz etmemeyi tercih ettiği belirtiliyor. Zaten kendisi de sadece 'The Sympathizer' projesi için birliğe katılmıştı.
Kaynak: Bu haberin oluşturulmasında Variety'de yayınlanan analizden faydalanılmıştır.