Nepal'in başkenti Kathmandu, hükümetin aralarında Facebook, YouTube, X ve WhatsApp gibi devlerin de bulunduğu 26 büyük sosyal medya platformuna getirdiği geniş kapsamlı yasağın ardından benzeri görülmemiş bir gençlik ayaklanmasına sahne oluyor. Dijital kısıtlamalara karşı başlayan bu tepki, kısa sürede yolsuzluk ve siyasi işlevsizliğe yönelik daha geniş öfkeye dönüşerek ülkenin yıllardır gördüğü en büyük gençlik liderliğindeki protestolara evrildi.
Yasağın Perde Arkası: Güvenlik mi, Sansür mü?
Nepal İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı, platformların yeni düzenlemeler kapsamında resmi olarak kayıt altına alınmadığı sürece faaliyetlerini durdurmasını emretti. Hükümet yetkilileri, yasağın dezenformasyonla mücadele etmek ve ulusal güvenliği korumak için gerekli olduğunu savunuyor. Ancak eleştirmenler, bu hamlenin özellikle Z Kuşağı tarafından yoğun olarak kullanılan çevrimiçi alanlarda muhalefeti susturmak ve kontrol etmek için yapılmış, üzeri örtülü bir girişim olduğu görüşünde.
“Yolsuzluğu kapatın, sosyal medyayı değil” sloganları eşliğinde binlerce genç protestocu, Parlamentonun önünde toplandı. Göstericiler, hükümet merkezinin yakınlarındaki barikatları aşmaya çalışınca polis göz yaşartıcı gaz, plastik mermi ve tazyikli su ile müdahale etti. Yetkililer, başkentin bazı bölgelerinde sokağa çıkma yasağı ilan etmek zorunda kaldı.
Kathmandu Sokaklarında Gerilim Tırmanıyor
Protestoların başlamasıyla birlikte Kathmandu sokakları adeta bir savaş alanına döndü. Genellikle gençlerden oluşan kalabalıklar, hükümetin Singha Durbar'daki genel merkezi yakınlarında barikatları zorlamaya çalışırken, güvenlik güçlerinin sert müdahalesiyle karşılaştı. Bu çatışmalar, uluslararası insan hakları gruplarının da ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim konularında ciddi endişeler dile getirmesine neden oldu.
Çatışmalarda Can Kaybı ve Yaralılar
Çatışmalarda yaşanan kayıplara ilişkin rakamlar ise tartışmalı. Yerel medya 2 ila 8 ölüm rapor ederken, hastaneler çapraz ateşte kalan gazeteciler de dahil olmak üzere 80'den fazla kişinin yaralandığını doğruladı. Bu durum, protestoların ciddiyetini ve insan hakları ihlali potansiyelini gözler önüne seriyor.
Gen Z Hareketi: Dijital Haklardan Ötesi
Nepal'deki bu gençlik ayaklanması sadece sosyal medya yasağına karşı bir tepki değil, aynı zamanda ülkedeki kronik yolsuzluk, yüksek işsizlik ve siyasi yozlaşmaya karşı birikmiş öfkenin de dışa vurumu. Z Kuşağı, dijital platformları sadece eğlence için değil, aynı zamanda bilgi edinme, örgütlenme ve seslerini duyurma aracı olarak görüyor. Örneğin, özlü ve güvenilir haber içerikleriyle tanınan Axios gibi medya kuruluşları, insanların haberleri çok farklı yollardan tükettiğini vurgulayarak, kendi dijital varlıkları, YouTube ve X (eski adıyla Twitter) gibi platformlara odaklanıyor. Bu, medya dünyasında hızla değişen haber tüketim alışkanlıklarına ve bağımsız içerik üretiminin yükselişine bir yanıt niteliğinde olup, aynı zamanda genç nesillerin bu platformları bilgi ve organizasyon için nasıl kullandığını da gözler önüne seriyor. Axios'un dijital medya dönüşümü ve medya dünyasındaki değişen haber tüketim alışkanlıkları hakkında daha fazla bilgi edinmek için tıklayın. Bu yasağın, gençlerin sosyal ve politik katılımlarını engelleme potansiyeli taşıdığı açık.
Uluslararası Yankılar ve Muhalefetin Duruşu
Muhalefet partileri, göstericilere destek vererek hükümeti yasağın ülkedeki istikrarsızlığı daha da derinleştirme riski taşıdığı konusunda uyardı. Uluslararası insan hakları örgütleri de ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim konusundaki endişelerini dile getirdi. Bu durum, Nepal hükümetinin aldığı kararın bölgesel ve küresel çapta nasıl algılandığını gösteriyor.
VPN'lerle Direniş ve Bölgesel Benzerlikler
Kısıtlamaların ne kadar süreceği belirsizliğini koruyor. Birçok Nepalli, yasakları aşmak için şimdiden VPN (Sanal Özel Ağ) kullanmaya başladı. Protesto organizatörleri ise yasak kaldırılana kadar sokak gösterilerine devam etme sözü veriyor. Kathmandu, büyük kavşaklarda konuşlanmış çevik kuvvet polisleri ile sıkı güvenlik altında ve daha fazla huzursuzluğa hazırlanıyor.
Bu sahneler, Nepal'in sansürle ilk tanışması değil. Daha önce de filmler içerik denetimleriyle karşılaşmıştı. Ayrıca, geçen yıl komşu Bangladeş'te yolsuzluk, işsizlik ve hükümet baskılarına karşı mobilize olan öğrenci ve genç profesyonellerin büyük gençlik protestolarını akla getiriyor. Dakka'yı haftalarca felç eden bu hareket, Başbakan Şeyh Hasina'yı 15 yıldan fazla süren iktidarından sonra istifa etmeye zorlamış, ülkenin siyasi manzarasını yeniden şekillendirmiş ve Güney Asya'nın genç nesillerinin artan etkisini vurgulamıştı. Nepal'deki bu hareketin de benzer derin etkiler yaratıp yaratmayacağı merak konusu.
Belirsiz Gelecek ve Devam Eden Gerilim
Nepal hükümetinin sosyal medya yasağı, bir yandan ulusal güvenlik endişelerini dile getirirken, diğer yandan dijital çağın temel haklarından olan ifade ve erişim özgürlüklerini tartışmaya açıyor. Gençlerin bu denli kitlesel bir şekilde sokağa dökülmesi, modern toplumların dijital platformlara olan bağımlılığını ve bu platformların toplumsal örgütlenmedeki rolünü gözler önüne seriyor. Kathmandu'daki gerilim, Nepal'in gelecekteki siyasi ve sosyal yönelimleri üzerinde belirleyici olabilir.
Bu haber, Variety.com adresinde yayınlanan orijinal içeriğin titizlikle derlenmesiyle hazırlanmıştır.
