Son dönemde Prime Video’nun popüler yapımı “Red Queen”den, Javier Bardem’in başrolünde olduğu “The Beloved”a kadar birçok yüksek profilli uluslararası yapımın adresi olan Madrid, küresel görsel-işitsel endüstrinin yeni cazibe merkezi haline geldi. Özellikle Latin Amerika ülkeleriyle kurulan güçlü ortak yapım bağları, İspanya başkentinin bu yükselişinde kilit rol oynuyor. Nitekim Netflix’in dünyaca ünlü dizisi “Narcos”un yapımcısı Gaumont USA gibi devler de odağını Latin Amerika ve İspanya pazarlarına çevirerek, aralarında Kate del Castillo ve Karla Souza’nın da bulunduğu yıldızlarla projeler geliştiriyor.
5. Iberseries & Platino Industria etkinliği öncesinde, Madrid Film Office (MFO) Başkanı Raúl Torquemada, Variety dergisine verdiği röportajda, Madrid’deki film ve dizi çekimlerindeki rekor artışı ve bu ivmeyi sağlayan stratejileri detaylandırdı. Bu etkinlik, aynı zamanda Latin Amerika ile İspanya arasındaki işbirliklerinin duyurulma platformu olarak da görev yapıyor; nitekim Şili yapımı Juntos Films ortakları Francisco Hervé ve Moisés Sepúlveda, bu konferansta yapımcı Daniel Castell’in kurduğu Bandada şirketiyle gerçekleştirdikleri global dizi ortaklığı kapsamında ‘Culpables Inocentes’ adlı dizi projeleriyle yer aldılar. Madrid Şehir Konseyi'nin desteklediği bu ivme, şehri sadece İspanya'nın değil, tüm Avrupa'nın öncü prodüksiyon merkezlerinden biri yapma hedefini taşıyor.
Madrid'in Çifte Stratejisi: 'Bukalemun Şehir' ve %30 Vergi İndirimi
Torquemada, Madrid’in başarısının iki temel üzerine kurulu olduğunu belirtiyor: İlk olarak şehri bir 'bukalemun şehir' olarak pazarlamak; yani Madrid, mimari ve coğrafi çeşitliliği sayesinde kolayca Buenos Aires, Paris veya Meksika şehirleri gibi görünerek küresel yapımlara geniş çekim fırsatları sunuyor. İkinci olarak ise yerel yetenek ve görsel-işitsel sektörü desteklemek.
“Stratejimiz çift yönlüdür: Şehri ve lokasyonlarını satmak ve aynı zamanda yerel yeteneği destekleyerek sektörümüz, şehrimiz ve bölgemiz için değer yaratmak.” – Raúl Torquemada
İspanya’nın uluslararası rekabet gücünü artıran en büyük faktörlerden biri, uluslararası yapımlara sunulan %30'luk cömert vergi teşvikleridir. Bu teşvikler, Netflix, Disney, Amazon Prime Video gibi global devlerin yanı sıra Atresmedia ve Movistar Plus+ gibi İspanyol gruplarını da Madrid merkezli dev bir ekosistemde buluşturuyor.
Rakamlarla Büyüme: Netflix Etkisi ve Ekonomiye Katkı
Madrid'deki görsel-işitsel ekosistemin büyüklüğü çarpıcı. AFI (Uluslararası Finansal Analistler) verilerine göre, Madrid merkezli 3.500 görsel-işitsel şirket ve 30.000’den fazla profesyonel, şehrin GSYİH'sının %2.6’sını oluşturuyor. Bu oran, ülkenin ulusal ortalaması olan %1.2'nin iki katından fazladır.
Bu yükselişte, Netflix’in yaklaşık on yıl önce Madrid'de yerel bir merkez kurmasının büyük payı var. Torquemada’ya göre, “La Casa de Papel” (Money Heist), Madrid’in en yüksek kalitede uluslararası yapımlar sunabileceğini kanıtlayan dönüm noktası oldu. Netflix’in Tres Campos'taki Secuoya Stüdyoları'na yerleşmesi, EFD Studios gibi diğer grupların da altyapı geliştirmesini teşvik ederek bir domino etkisi yarattı.
Madrid'de Prodüksiyonun Gücü (2021-2023)
İspanya film ajansı ICAA verilerine göre, 2021-2023 yılları arasında üretilen 972 İspanyol filminin (kurgu, belgesel, animasyon) neredeyse %40’ı Madrid merkezli şirketler tarafından yönetildi. 2023’te bu oran %53’e ulaştı. Uluslararası ortak yapımlarda da Madrid başı çekiyor:
- Toplam 972 filmden 194’ü uluslararası ortak yapımdı.
- Bu ortak yapımların %46’dan fazlası (89 film) Madrid merkezli şirketler tarafından gerçekleştirildi.
- En çok ortak yapım yapılan Latin Amerika ülkeleri: Arjantin (15), Meksika (12) ve Peru (7).
Bu işbirliğinin somut bir örneği, Arjantinli yönetmen Natalia Smirnoff’un nöroçeşitliliği ve bağımsızlık arayışını konu alan filmi “Roger on the Loose” projesidir. Proje, Arjantinli yapımcıların yanı sıra İspanyol Fasten Films ve Meksikalı Somos Maravillosa gibi uluslararası ortakları bir araya getirerek, Latin Amerika'nın artan küresel sinema gücünü teyit etmektedir. Arjantin'in bu özel projesinin detaylarına ve neuroçeşitlilik temasına buradan ulaşabilirsiniz.
2024 ve 2025 Verileri: Büyüme Hızı Yavaşlamıyor
Madrid Film Office'in kendi verileri, talebin sürekli arttığını gösteriyor. 2024 yılında MFO, bir önceki yıla göre %18 artışla 3.853 spesifik çekim talebine yanıt verdi. Bu dönemde şehir, 41 filme (14’ü ortak yapım) ve 48 kurgu diziye ev sahipliği yaptı. Yabancı diziler arasında AMC’nin “The Walking Dead: Daryl Dixon” üçüncü sezonu ve “Nine Bodies in a Mexican Morgue” gibi yüksek profilli yapımlar yer aldı.
2025’in ilk yedi ayına ait rakamlar da büyümenin sürdüğünü teyit ediyor. Oscar adayı Rodrigo Sorogoyen’in “The Beloved” (El ser querido) gibi 10 uluslararası ortak yapımın da aralarında bulunduğu 46 film çekimi gerçekleştirildi. TV cephesinde ise, Movistar Plus+ ve Arte France ortak yapımı “The Anatomy of a Moment” gibi 33 dizi prodüksiyonu planlandı.
Eleştirel Bakış: Sürdürülebilirlik ve İç Rekabet
Madrid’deki bu hızlı yükseliş ve cömert vergi teşvikleri (ki azınlık uluslararası ortak yapımlar için %10’luk hibe de sağlanıyor), İspanya’nın uluslararası arenadaki konumunu güçlendiriyor. Ancak bazı eleştirmenler, bu yoğun kaynağın ve odağın, ülkenin diğer bölgelerindeki yerel prodüksiyon merkezlerinin gelişimini yavaşlatabileceği endişesini dile getiriyor. Madrid'in dev bir mıknatıs haline gelmesi, ulusal çapta dengeli bir sektör büyümesini tehdit edebilir. Torquemada’nın da belirttiği gibi, Madrid Film Office’in gelecekteki önceliklerinden birinin “çekim sürdürülebilirliği” olması, hızlı büyümenin beraberinde getirdiği çevresel ve lojistik zorlukların farkında olunduğunu gösteriyor.
Geleceğe Odak: İşbirliği ve Eğitim
Torquemada, gelecekteki önceliğin “Madrid’in uluslararası prodüksiyonlar için dost ve rekabetçi bir şehir imajını güçlendirmek” olacağını belirtiyor. Bu amaçla, Iberseries & Platino Industria, Platino Ödülleri ve ECAM Forumu gibi, özellikle Latin Amerika ile ortak yapımı teşvik eden etkinliklere kurumsal destek devam ediyor. Özel ve kamu sektörleri arasındaki bu işbirliği, Madrid’in film endüstrisindeki lider konumunu sağlamlaştırmanın anahtarı olarak görülüyor.
