Kuzey Avrupa sinemasının en saygın ödüllerinden biri olarak kabul edilen İskandinav Konseyi Film Ödülü'nün 2025 adayları açıklandı. Bu yılki liste, sadece sinematik kalitesiyle değil, aynı zamanda getirdiği tarihi ilklerle de gündeme oturdu. Ödül tarihinde ilk kez yedi filme çıkarılan aday listesi, bölge sinemasının ne kadar güçlü bir yıl geçirdiğinin altını çizerken, asıl büyük sürpriz Faroe Adaları ve Grönland'ın ilk kez aday göstermeyi başarması oldu.
2002 yılından bu yana verilen ve 300.000 Danimarka Kronu (yaklaşık 47.000 $) değerindeki para ödülünü yönetmen, senarist ve yapımcı arasında paylaştıran ödül, bu yılki seçkisiyle coğrafi ve kültürel sınırları zorluyor.
Sisteme Başkaldırı: Grönland ve Faroe Adaları Engelleri Nasıl Aştı?
Bu yılki aday listesinin en dikkat çekici yanı, şüphesiz Grönland ve Faroe Adaları'ndan gelen filmlerin varlığı. Bu durum, sadece bir başarı öyküsü değil, aynı zamanda bölgedeki sanatsal üretimde yaşanan yapısal sorunlara da bir ayna tutuyor. Grönland yapımı "Walls – Akinni Inuk" belgeselinin yapımcısı Emile Hertling Péronard, bu adaylığın ardındaki zorlu süreci şu sözlerle özetliyor:
"Grönland yapım şirketlerinin, 'Danimarka Krallığı'nın bir parçası olmalarına rağmen Danimarka Film Enstitüsü'ne yasal olarak başvurmaları engelleniyor. Norddok finansman programı gibi girişimler olmasaydı, muhtemelen hala belgesel yapımcılığına devam edemezdim. Bu adaylık, Grönlandlı ve Faroe Adaları sanatçılarının sesini duyurmasını engelleyen yapıların ne kadar önemli olduğunu gösteriyor."
Bu eleştirel bakış, adaylıkların sadece sanatsal bir takdir olmadığını, aynı zamanda yıllardır Danimarka merkezli fonlama sistemlerinin dışında bırakılan sinemacılar için bir zafer niteliği taşıdığını ortaya koyuyor. Faroe Adaları'ndan aday gösterilen "The Last Paradise on Earth" filminin yönetmeni Sakaris Stórá da adaylığın "kendi hikayelerini anlatma yeteneklerine olan inançlarını artırdığını" belirtiyor.
Usta İsimler ve Çarpıcı Belgeseller Yarışta
Tarihi ilklerin yanı sıra, listede İskandinav sinemasının tanınmış yönetmenleri de yer alıyor. İzlandalı yönetmen Rúnar Rúnarsson, Cannes'ın Belirli Bir Bakış bölümünün açılışını yapan ve gençlerin tarifsiz bir acıyla yüzleşmesini konu alan "When the Light Breaks" ile bir kez daha aday. Norveçli usta yönetmen Dag Johan Haugerud ise Oslo üçlemesini sonlandıran Berlinale ödüllü filmi "Dreams" ile yarışın iddialı isimlerinden. Bu adaylık, Norveç sinemasının ulusal ödülleri olan Amanda Ödülleri’nde “Loveable” gibi ilişki dramalarının büyük başarı yakaladığı güçlü bir dönemin ardından geliyor. Bölgedeki sinema ekosistemini güçlendiren tek gelişme bu değil. Nitekim Norveç Uluslararası Film Festivali de, Haugesund'da Storyline Production Ödülü adıyla yaklaşık 24.500 dolar değerinde yeni bir post-prodüksiyon desteği başlatarak, erken aşamadaki projelerin uluslararası arenaya çıkmasına yardımcı olmayı hedefliyor.
Adaylar arasında belgesellerin ağırlığı da dikkat çekiyor. Finlandiya'dan Soğuk Savaş diplomasisini mercek altına alan "The Helsinki Effect" ve İsveç'ten kamu televizyonunun İsrail-Filistin çatışmasını nasıl yansıttığını inceleyen "Israel Palestine on Swedish TV 1958–1989" gibi arşiv temelli yapımlar, geçmişin bugüne etkilerini sorguluyor.
Nexus Yorumu: Değişen Güç Dengeleri
Bu yılki aday listesi, İskandinav sinemasının artık sadece Danimarka, İsveç ve Norveç üçgeninden ibaret olmadığını kanıtlıyor. Grönland ve Faroe Adaları gibi daha küçük ve temsiliyeti az olan bölgelerin, karşılaştıkları sistemik engellere rağmen dünya standartlarında eserler üretebildiğini görüyoruz. Bu durum, önümüzdeki yıllarda bölgedeki kültürel ve sanatsal güç dengelerinin değişebileceğine, daha çeşitli ve çok sesli bir İskandinav sinemasının doğuşuna işaret ediyor. Ödülün sonucu ne olursa olsun, bu yılın asıl kazananı çeşitlilik ve azim olmuştur.
2025 İskandinav Konseyi Film Ödülü Adayları Tam Listesi
21 Ekim 2025'te açıklanacak olan büyük ödül için yarışacak yedi film ve detayları şöyle:
| Film Adı | Ülke | Yönetmen | Konu |
|---|---|---|---|
| Dreams (Drømmer) | Norveç | Dag Johan Haugerud | İlk aşk, kimlik ve gerçek ile hafıza arasındaki bulanık çizgiler üzerine bir drama. |
| The Helsinki Effect | Finlandiya | Arthur Franck | Soğuk Savaş sırasındaki "yavaş diplomasi" sanatını araştıran arşiv temelli bir belgesel. |
| Israel Palestine on Swedish TV 1958–1989 | İsveç | Göran Hugo Olsson | İsveç kamu televizyonunun 30 yıl boyunca İsrail-Filistin çatışmasını nasıl tasvir ettiğini inceliyor. |
| The Last Paradise on Earth | Faroe Adaları | Sakaris Stórá | Uzak bir balıkçı topluluğunda yas, dayanıklılık ve ekolojik değişim üzerine bir drama. |
| My Eternal Summer | Danimarka | Sylvia Le Fanu | Genç bir kızın, annesinin son yazında aşk, kayıp ve kendini keşfetme yolculuğu. |
| Walls – Akinni Inuk | Grönland | Sofie Rørdam, Nina P. Skydsbjerg | Travma ve dayanıklılıkla birbirine bağlı iki Grönlandlı kadının adalet ve özgürlük arayışı. |
| When the Light Breaks (Ljósbrot) | İzlanda | Rúnar Rúnarsson | Küçük bir topluluğun trajik bir kayıpla aniden değişen bir gününü konu alıyor. |
Bu haberde yer alan bilgiler, Variety'nin ilgili haberinden derlenmiştir.
