Sinema dünyasının en prestijli ödülü olan Oscar'a giden yolda ülkelerin aday belirleme süreçleri her zaman merak konusu olmuştur. Bu yıl Çekya, En İyi Uluslararası Film kategorisi için adayını belirledi ancak bu süreç, şeffaflık ve adalet tartışmalarını da beraberinde getirdi. Çek Film ve Televizyon Akademisi (CFTA), yaşanan tüm tartışmaların ardından, yönetmen Klára Tasovská'nın 'I’m Not Everything I Want to Be' adlı belgeselini Oscar yarışına gönderme kararı aldı.
Bu karar, Çek sinema endüstrisinde yankı uyandıran ve 'manipülatif' olarak nitelendirilen bir oylama sisteminin sonucunda geldi. Akademi'nin bu yıl değiştirdiği iki turlu seçim sistemi, bazı üyeler tarafından sert bir dille eleştirildi.
Öne Çıkanlar
- Oscar Adayı: Çekya'yı 97. Akademi Ödülleri'nde 'I’m Not Everything I Want to Be' adlı belgesel temsil edecek.
- Ana Konu: Film, 1980'ler Çekoslovakyası'ndaki yeraltı sanat hareketinden Batı Berlin'e kaçışına uzanan bir hayat hikayesini, fotoğrafçı Libuše Jarcovjáková'nın gözünden anlatıyor.
- Büyük Tartışma: Seçim komitesinin belirli bir filmi (Broken Voices) desteklemesi, sürecin 'antidemokratik' ve 'manipülatif' olduğu eleştirilerine yol açtı.
- Nihai Karar: Tüm tartışmalara rağmen, akademi üyelerinin geniş katılımıyla yapılan oylamayı 'I’m Not Everything I Want to Be' kazandı.
Ödüllü Belgesel: 'I'm Not Everything I Want to Be' Neyi Anlatıyor?
Çekya'nın Oscar umudu olan bu belgesel, ünlü fotoğrafçı Libuše Jarcovjáková'nın kişisel günlükleri ve binlerce fotoğrafından yola çıkarak onun etkileyici hayat hikayesine odaklanıyor. Film, izleyiciyi 1980'lerin baskıcı Çekoslovakya rejimindeki yeraltı sanat dünyasına, Jarcovjáková'nın dramatik Batı Berlin'e kaçışına ve Tokyo'daki moda çekimlerine uzanan bir yolculuğa çıkarıyor. Geçtiğimiz yıl Berlin Film Festivali'nde dünya prömiyerini yapan yapım, bu yıl ülkesinin en prestijli sinema ödülü olan Çek Aslanı'nı 'En İyi Belgesel' dalında kazanarak kalitesini kanıtlamıştı.
Tartışmaların Odağındaki Seçim Süreci: Neler Yaşandı?
Bu yılki aday belirleme sürecini karmaşık hale getiren, CFTA'nın uygulamaya koyduğu yeni sistem oldu. Süreç iki turda gerçekleşti:
- Birinci Tur: Bir komite, yapımcılar tarafından gönderilen filmler arasından üç finalisti belirledi: 'Broken Voices', 'Caravan' ve 'I’m Not Everything I Want to Be'. Ancak komitenin, akademi üyelerine bu üç film arasından 'Broken Voices' için oy kullanmalarını tavsiye etmesi, ipleri geren ilk olay oldu. Bu tavsiye, birçok akademi üyesi ve sinema profesyoneli tarafından sürecin doğasına aykırı, manipülatif ve antidemokratik bir hamle olarak kınandı.
- İkinci Tur: 8 Temmuz - 8 Ağustos tarihleri arasında, 436 akademi üyesinin tamamının oy kullanma hakkı olduğu ikinci tur oylaması yapıldı. 194 üyenin katıldığı oylama sonucunda, komitenin tavsiye ettiği film yerine 'I’m Not Everything I Want to Be' ipi göğüsledi.
Tartışmalar bununla da sınırlı kalmadı. CFTA'nın önde gelen üyelerinden yapımcı Radovan Síbrt, 'Broken Voices' filminin 'yapım sürecindeki temel etik ihlaller' nedeniyle Oscar yarışına hiç katılmaması gerektiğini iddia eden bir mektup yayınlayarak krizi daha da derinleştirdi.
Oscar'a Giden Yol: Takvim Nasıl İşleyecek?
Çekya'nın adayını belirlemesiyle birlikte gözler şimdi Akademi Ödülleri'nin resmi takvimine çevrildi. İşte o kritik tarihler:
| Aşama | Tarih | Açıklama |
|---|---|---|
| Son Başvuru Tarihi | 1 Ekim 2024 | Ülkelerin aday filmlerini Akademi'ye bildirmesi için son gün. |
| Kısa Liste Açıklaması | 16 Aralık 2024 | 15 uluslararası filmden oluşan kısa liste duyurulacak. |
| Oscar Adayları Açıklaması | 22 Ocak 2025 | Tüm kategorilerdeki resmi Oscar adayları ilan edilecek. |
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Çekya'daki seçim süreci neden bu kadar tartışmalı oldu?
Temel sebep, seçimden sorumlu komitenin üç finalist belirledikten sonra tarafsız kalmak yerine, bu filmlerden birini açıkça desteklemesiydi. Bu durum, sürecin adilliğine gölge düşürdü ve 'manipülasyon' iddialarını gündeme getirdi.
'I’m Not Everything I Want to Be' filminin daha önce bir başarısı var mı?
Evet. Film, prömiyerini saygın Berlin Film Festivali'nde yaptı ve Çekya'nın en önemli sinema ödülü olan Çek Aslanı'nı 'En İyi Belgesel' kategorisinde kazandı.
Türkiye'nin 97. Akademi Ödülleri için adayı belli oldu mu?
Henüz değil. Türkiye'nin En İyi Uluslararası Film kategorisindeki adayı, Sanatsal Etkinlikler Komisyonu (SEK) tarafından yapılacak değerlendirmenin ardından önümüzdeki haftalarda açıklanacak.
Bu haberin oluşturulmasında Variety'de yayınlanan orijinal makaleden yararlanılmıştır.
