İngiliz Film ve Televizyon Sanatları Akademisi (BAFTA), sinema dünyasının en prestijli ödüllerinden biri olan BAFTA Ödülleri'nin 2026 yılındaki 79. töreni için kurallarında köklü değişikliklere gittiğini duyurdu. Yapılan düzenlemeler, özellikle 'En İyi İngiliz Filmi' kategorisinin tanımını yeniden şekillendirirken, belgesel ve kısa film dallarındaki oylama süreçlerini de yeniden yapılandırıyor. Bu hamle, sektörde hem destek hem de eleştiri oklarını beraberinde getirebilir.

Yeni Kurallar Neler Getiriyor? 'İngiliz Filmi' Tanımı Değişiyor

Yeni düzenlemelerin merkezinde, bir filmin 'İngiliz' olarak kabul edilmesi için gereken şartların ağırlaştırılması yer alıyor. BAFTA, bu prestijli unvanı taşıyacak yapımların, İngiliz sinema kimliğini daha belirgin bir şekilde yansıtmasını hedefliyor. İşte öne çıkan değişiklikler:

• En İyi İngiliz Filmi Kriterleri: Aday filmlerin, belirlenen puanlama sisteminde mevcut puanların en az %60'ına ulaşması gerekecek. Daha da önemlisi, bu barajı geçen filmlerin yönetmeninin veya senaristinin İngiliz vatandaşı olması şartı getirildi.
• İstisnai Durumlar: Puan barajını geçmesine rağmen yönetmeni veya senaristi İngiliz olmayan filmlerin durumu, özel bir başvuru ve değerlendirme süreciyle ele alınacak. Bu, kuralın esnekliğini korusa da ana odağın yerli yetenekler olduğunu gösteriyor.
• Belgesel Oylaması: Belgesel kategorisinde ilk tur oylaması, artık sadece belgesel veya kurgu dışı alanlarda uzmanlığa sahip akademi üyeleri tarafından yapılacak. Kazanan ise tüm akademi üyelerinin oylarıyla belirlenecek. Bu, uzman görüşünün ön elemeyi şekillendirmesini amaçlıyor.
• Kısa Filmlere Daha Fazla Görünürlük: En İyi İngiliz Kısa Filmi ve En İyi İngiliz Kısa Animasyonu kategorilerinin kazananları, ilk defa tüm oy hakkına sahip akademi üyeleri tarafından seçilecek. Bu, kısa filmlerin profilini yükseltmeyi ve daha geniş bir kitle tarafından takdir edilmesini sağlamayı hedefleyen önemli bir adım.

Peki, Bu Değişiklikler Neden Yapıldı? Perde Arkası ve Olası Etkileri

BAFTA Film Komitesi Başkanı Anna Higgs, bu değişikliklerin 'mükemmelliği tanıma ve endüstriyle birlikte gelişme konusundaki süregelen taahhütlerini' yansıttığını belirtiyor. Temelde bu hamle, 'İngiliz Filmi' etiketinin değerini koruma ve ulusal sinema endüstrisini destekleme amacı taşıyor. Ancak madalyonun bir de diğer yüzü var.

Şeytanın Avukatı: Bu durum, küreselleşen sinema endüstrisinde bir tür 'kültürel korumacılık' mı, yoksa ulusal kimliği korumaya yönelik haklı bir adım mı? Örneğin, tamamen İngiltere'de geçen, İngiliz kültürünü derinlemesine işleyen ancak uluslararası bir yönetmen tarafından çekilen yüksek kaliteli bir yapım, bu kategoride haksız bir dezavantajla karşılaşabilir mi?

Eleştirmenler, bu kuralların uluslararası ortak yapımları zorlaştırabileceğini ve yaratıcı özgürlüğü bir nebze kısıtlayabileceğini öne sürebilir. Özellikle İngiliz olmayan ancak kariyerini ve sanatını İngiltere'de icra eden yeteneklerin dışlanma riski, tartışmaların odağında yer alacak gibi görünüyor. Diğer yandan destekçiler, bu kararın yerli yönetmen ve senaristlere daha fazla fırsat tanıyacağını ve İngiliz sinemasının özgün sesini güçlendireceğini savunuyor.

İngiliz Sinemasında Bir Başka Gelişme: Feminist İkon Laura Mulvey'e BFI'dan Büyük Onur

BAFTA'daki bu hareketlilikle eş zamanlı olarak, İngiliz Film Enstitüsü (BFI) de önemli bir duyuru yaptı. BFI, en büyük onuru olan BFI Fellowship ödülünü, etkili feminist film teorisyeni ve akademisyen Laura Mulvey'e takdim edeceğini açıkladı. Mulvey, özellikle 1975'te kaleme aldığı 'Görsel Haz ve Anlatı Sineması' makalesiyle sinema teorisine 'erkek bakışı' (male gaze) kavramını kazandırmasıyla tanınıyor. Bu kavram, filmlerin genellikle eril bir perspektiften nasıl kurgulandığını analiz ederek sinema çalışmalarında bir devrim yaratmıştı.

Bu ödül, sinemanın sadece ne anlattığına değil, nasıl anlattığına ve kimin gözünden anlattığına dair süregelen tartışmaların ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlatıyor. BAFTA'nın 'İngiliz' kimliğini sorguladığı bir dönemde, BFI'ın da sinemadaki 'bakış açısı'nı şekillendiren bir ismi onurlandırması, İngiliz sinema dünyasının kendi kimliği ve değerleri üzerine derin bir sorgulama içinde olduğunu gösteriyor.

Kaynak: Bu haberde yer alan bilgiler, Variety'de yayınlanan orijinal makaleden derlenerek Nexus Haber tarafından yeniden yorumlanmıştır.