Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) sinemasının genç ve parlak yeteneği Ali Fuad, henüz 22 yaşında olmasına rağmen uluslararası alanda adından söz ettiriyor. Gençlik yıllarında seyirci olarak katıldığı Şarika Uluslararası Çocuk ve Gençlik Film Festivali’ne (SIFF) bu yıl iki önemli belgesel ile resmen geri dönüyor. Fuad’ın sinema serüveni, sadece kişisel bir başarı hikayesi değil, aynı zamanda BAE'nin hızla değişen kültürel kimliğini gelecek nesillere aktarma misyonunun da bir yansıması.
Ali Fuad'ın SIFF 2025 resmi seçkisinde yer alan bu iki belgeseli, “Oh Yamal” ve “Guardians of the Mountains,” ülkenin petrolden önceki dönemine ve binlerce yıllık kabile geleneklerine odaklanıyor. Bu filmler, genç yönetmenin kariyerini, seyircilikten kürsüye uzanan etkileyici bir döngüyle taçlandırıyor.
Seyircilikten Jüriliğe Uzanan Yol: SIFF’in Önemi
Ali Fuad için Şarika Film Festivali, sadece filmlerini sergilediği bir vitrin değil, aynı zamanda sanatsal gelişiminin mihenk taşı oldu. Daha 16 yaşından itibaren festivali takip ettiğini belirten Fuad, bir gün o sinemacıların yerinde olmayı hayal ettiğini anlatıyor. Bu hayaller, 2021’de junior jüri üyesi olarak gerçeğe dönüşmeye başladı.
“Bize profesyonel jüriler gibi davrandılar. Bir filmin sadece iyi ya da kötü olduğunu söylemek yerine, ‘neden’ diye sormayı öğrettiler. 18 yaşında sinemacılarla etkileşim kurma özgüveni, kariyerimde büyük bir temel oluşturdu,” diyor Fuad.
Bu deneyimin ardından, Dubai Middlesex Üniversitesi’nde çektiği hicivli kısa filmi “Office War” ile 2023’te festivalde ilk kez seyirci karşısına çıktı. Büyük ekranda filmini izlemenin ve izleyicilerle etkileşim kurmanın, film yapmanın ötesinde bir 'bağlantı kurma' sanatı olduğunu bu sayede fark ettiğini belirtiyor.
Unutulmaya Yüz Tutan Hikayelerin Arşivlenmesi
Fuad’ın belgeselleri, Birleşik Arap Emirlikleri'nin küresel kimliğinin gölgesinde kalmış yerel Emirlik hikayelerine ışık tutma misyonunun bir parçası. Yönetmenin bu yılki iki önemli yapımı ve odak noktaları:
- Oh Yamal: Bu belgesel, BAE ekonomisinin petrolden önce dayanağı olan inci avcılığı tarihine odaklanıyor. Fuad, atalarının denizdeki tehlikeli yaşamlarını, aylarca ailelerinden uzakta kalışlarını ve fedakarlıklarını hatırlatmayı amaçlıyor. Özellikle, bu zorlu yaşamı ayakta tutan denizci şarkılarının ve ritüellerinin ruhu taşıdığını vurguluyor.
- Guardians of the Mountains (Dağların Muhafızları): Bu film, BAE-Umman sınırı boyunca dağlarda yaşayan Shihuh kabilesini konu alıyor. Fuad, iki bin yıl boyunca neredeyse hiç değişmeden kalan bir lehçeye sahip olan bu kabilenin benzersiz geleneklerini belgelemekle kalmıyor, onların kültürlerini koruma çabasına ortak oluyor.
Eleştirel Bakış: Kültürel Muhafızlık Zorluğu
Ali Fuad, Emirlik sinemacılarının küreselleşmenin getirdiği kültürel sürüklenmeye karşı bir 'arşivleme' görevi üstlendiğini düşünüyor. Genç neslin Arapçadan ve yerel geleneklerden uzaklaştığı bir dönemde, bu belgesellerin sadece tarihsel kayıt olmanın ötesinde, ulusal kimliği pekiştirici bir rol oynadığı aşikardır. Fuad’ın Shihuh kabilesiyle kurduğu derin güven ilişkisi, bu tür projelerde belgelemenin ötesinde kültürel mirasın sorumluluğunu taşımanın ne denli kritik olduğunu gösteriyor.
Bu tür zorlu, ticari kaygılardan uzak sanatsal belgesel projelerinin hayata geçirilmesi için küresel destek mekanizmaları kritik önem taşır. Bağımsız sinemanın en büyük destekçilerinden Sundance Enstitüsü'nün Film Yapımcıları Fonu gibi programlar, dünya çapında 10 projeye 120.000 dolarlık hibe sağlayarak bağımsız filmleri cesaretlendirir. Ali Fuad gibi belgesel sinemacıları için bu tür destekler, kültürel mirasın arşivlenmesi misyonunu sürdürmelerinde hayati rol oynar. Ayrıca, Liz Garbus gibi iki kez Emmy ödüllü ve Oscar adayı usta yönetmenlerin Belgesel Film Yapımcılığında Üstün Başarı Ödülü alması, genç yönetmenlere ilham kaynağı olmaktadır.
Varşova’dan Körfez Stüdyolarına: Eğitim ve Deneyim
Fuad’ın sinema tutkusu 15 yaşında, “Magical Glasses” adlı kısa bir fantezi filmiyle başladı. Daha sonra Varşova Film Okulu’nda eğitim alan genç yönetmen, Avrupa ve Hollywood yapımlarında deneyimli isimlerden ders alma fırsatı buldu. BAE'ye döndükten sonra ise ticari reklam projelerinde yer aldı ve Image Nation’ın Arab Film Studio programına katıldı. Ticari çalışmaların kendisine hızlı setlerde sorumluluk ve ekip yönetimi becerisi kazandırdığını belirten Fuad, bu sayede belgesellere geçtiğinde iş akışının daha sanatsal ve yönetilebilir hale geldiğini ifade ediyor.
Gelecek Hedefleri: Tüm BAE Tarihini Anlatacak Bir Uzun Metraj
Fuad’ın nihai amacı, BAE’nin kadim geleneklerinden günümüze kadar uzanan kapsamlı bir uzun metraj belgesel çekmek. Bu filmle, izleyen herkesin BAE’nin tarihini, inci avcılığından bedevi kültürüne, denizden çöle kadar her yönüyle öğrenmesini istiyor. Ayrıca, belgeselden sonra kurgu filmlere geçiş yaparak kendini yeni anlatı türlerinde zorlamak niyetinde.
Genç yönetmen, Şarika gibi festivalleri sadece bir gösteri alanı değil, aynı zamanda uluslararası işbirlikleri kurmak ve daha büyük projelere sürdürülebilir bir ivme kazandırmak için bir fırlatma rampası olarak görüyor. Uluslararası platformların gücünü gösteren bir diğer önemli etkinlik olan SCAD Savannah Film Festivali de bu sene, genç yönetmenlerin kariyer hedeflerini yükseltecek yıldızlarla dolu bir programa ev sahipliği yapıyor. Festivalde açılışı Elizabeth Olsen ve Miles Teller'ın rol aldığı A24 yapımı 'Eternity' ile yaparken, kapanışı ise Daniel Craig'in başrolde olduğu, Rian Johnson imzalı merakla beklenen 'Wake Up Dead Man: A Knives Out Mystery' (Bıçaklar Çekildi Gizemi) filmi gerçekleştirecek. Bu ve benzeri SCAD Savannah Film Festivali galaları, genç yönetmenlere küresel sinema endüstrisinin güncel yönelimlerini ve ulaştığı prestij seviyesini göstermesi açısından önemlidir. Özellikle Çinli oyuncu ve yapımcı Yao Chen'in de dikkat çektiği gibi, küresel sinema pazarının zorlu bir dönemden geçmesi ve sanat filmlerinin yaşam alanının daralması sebebiyle, genç yeteneklerin kendilerini uluslararası platformlarda ispat etmesi daha da büyük önem taşıyor. İki filminin birden seçilmesinin verdiği motivasyonla, Ali Fuad’ın gelecekteki BAE sinemasının en önemli temsilcilerinden biri olması bekleniyor. Yao Chen'in Pingyao Sinema Festivali'nde sanat filmleri ve küresel sinema hakkındaki değerlendirmelerini inceleyebilirsiniz.
Kaynak: Variety – Sharjah Film Festival Showcases Emirati Director Ali Fuad’s Rise With Two Docs