Dünya sinemasının önde gelen etkinliklerinden biri olan 22. Reykjavik Uluslararası Film Festivali (RIFF), 5 Ekim'de sona erdi. Kurucu ve direktör Hrönn Marinósdóttir ile program direktörü Fréderic Boyer liderliğinde on gün süren bu özel etkinlik, hem yeni festival hitlerini hem de ziyaretçi yönetmenlerin başyapıtlarını bir araya getirerek izleyicilere sinema tarihine özgün bir bakış sundu.

Festival, Alexandre O. Philippe'in “Kim Novak’s Vertigo” belgeseliyle açılışını yaparak sinemanın geçmişini sorgulayan bir tona sahip oldu. Ne yazık ki Hollywood ikonu Novak, sağlık sorunları nedeniyle etkinliğe katılamasa da, festival; Anton Corbijn, Mohsen Makhmalbaf, Apichatpong Weerasethakul ve Ursula Meier gibi çağdaş sinema dünyasının kendi yolunu çizen önemli isimlerini ağırladı. Bu değerli isimler, geçmişteki çalışmalarından örnekler sunmanın yanı sıra sinema tutkunlarına yönelik ustalık dersleri (masterclass) de verdi.

Venedik'ten Reykjavik'e Hızlı Transferler ve İsviçre Odak Noktası

RIFF, uluslararası festivallerde ses getirmiş yapımları hızla İzlanda izleyicisiyle buluşturma geleneğini sürdürdü. Fransa’dan Olivier Assayas, en yeni filmi olan “The Wizard of the Kremlin”i sunmak üzere yalnızca 24 saatlik bir seyahatle festivale katıldı. Bu, festivalin küresel sinema takvimine ne kadar hızlı entegre olduğunun önemli bir göstergesiydi. Aynı zamanda, Venedik prömiyerlerini yeni tamamlamış beş film de Reykjavik’te gösterildi.

Bu yılın odak ülkesi ise İsviçre'ydi. Festival, Lionel Baier (“The Safe House”) ve Klaudia Reynicke (“Queens”) gibi yönetmenlerin de aralarında bulunduğu bir düzineden fazla İsviçre yapımını seyirciyle buluşturdu. Ayrıca, kendine has estetikleriyle tanınan Zürcher ikizleri Ramon ve Silvan da, “The Strange Little Cat” ve “The Girl and the Spider” gibi yapımlarıyla ülkelerinin dil ve tür çeşitliliğini sergilediler. Bu odak, küçük sinema endüstrilerinin küresel arenadaki yerini sağlamlaştırması açısından kritik bir rol oynadı.

İzlanda’nın Benzersiz Mimarisi ve Kültürüyle Bütünleşen Sinema

Reykjavik Film Festivali’ni diğerlerinden ayıran en önemli özelliklerden biri, İzlanda’nın sıra dışı doğasıyla sinema deneyimini birleştirmesidir. Festival geleneklerinden biri olan alışılmışın dışındaki mekanlarda yapılan gösterimler, bu yıl cesur izleyicileri Raufarhólshellir Lav Tüneli’ne taşıdı. Burada, “mağara gösterimleri” (cave-ins) kapsamında hem bir aile filmi hem de klostrofobik bir klasik olan “The Descent” gösterildi.

Festivalin sosyal etkinliklerine ise ünlü İzlandalılar ilgi gösterdi. Müzisyen Björk ve yönetmen Fridrik Thor Fridriksson gibi ikonik yerel isimler, gösterimlere ve sosyal buluşmalara katıldı. İran yapımı “The Day I Became A Woman” filminin yönetmen-yazarı Marziyeh Meshkini, Björk'ün film sonrası yapılan soru-cevap seansına (Q&A) kalmasından duyduğu heyecanı dile getirdi.

İzlanda Sineması Parlıyor

Festival, ev sahibi ülkenin sinema endüstrisine de geniş yer ayırdı. Marinósdóttir’in belirttiğine göre, uzun metraj ve kısa filmler dahil olmak üzere yaklaşık 34 İzlanda yapımı gösterildi. Uluslararası festivallerde birden fazla ödül topladıktan sonra yurt içinde ilk kez gösterilen Yrsa Roca Fannberg’in Reykjavik’teki bir bakım evinde geçen hassas ve meditatif belgeseli “The Ground Beneath Our Feet”, ulusal yapımlar arasında öne çıktı.

RIFF gibi etkinliklerin yanı sıra, belgesel sinemasının küresel gündemini belirleyen diğer önemli platformlar da dikkat çekmeye devam ediyor. Örneğin, Uluslararası Amsterdam Belgesel Festivali (IDFA) bünyesindeki IDFA Forum, 841 proje arasından seçtiği 51 projeyle sektör profesyonellerini buluşturdu. Bu seçki; 2023 IDFA yönetmenlik ödülü sahibi Mohamed Jabaly'nin Gazze'deki günlük yaşamı anlatan "My Sister Gaza" gibi savaşın acı gerçeklerine odaklanan kişisel anlatıları ve DocLab Forum aracılığıyla VR, AR, yapay zeka gibi teknolojilerle dijital hikaye anlatımının sınırlarını zorlayan deneysel işleri bir araya getirdi. Öte yandan, rock müziğin 'Karanlık Prensi' olarak bilinen Ozzy Osbourne'un kariyerini sonlandıran kronik ağrı ve zayıflıkla mücadelesini dürüstçe gözler önüne seren "Ozzy: No Escape From Now" belgeseli de küresel çapta büyük ilgi topladı. Belgesel dünyasındaki bu çeşitlilik ve yenilikçi yaklaşımlar hakkında daha detaylı bilgiye IDFA Forum: 51 Proje, Gaza ve Deneysel Belgeseller haberimizden ulaşabilirsiniz. Osbourne'un kronik ağrı itirafları ve Paramount+ yapımının detaylı incelemesine ise Ozzy Osbourne: No Escape From Now Belgeseli, Kronik Ağrı İtirafları haberimizden erişebilirsiniz.

Öte yandan, festival ve belgesel etkinliklerinin sunduğu bağımsız sinema eserlerinin sürekliliğini sağlamak amacıyla ABD merkezli Bağımsız Film Profesyonelleri Koalisyonu (Future Film Coalition - FFC) gibi organizasyonlar da güçleniyor. FFC, bağımsız sinema sektörünü olumsuz etkileyen pazar dengesizlikleri ve kaynak eksikliği gibi yapısal sorunlara karşı durmak ve politika savunuculuğu yapmak üzere kuruldu. Son olarak, Ulusal Sanat Vakfı'ndaki deneyimiyle tanınan Jax Deluca, bu koalisyonun yeni Geçici İcra Direktörü olarak atanarak bağımsız film sektörünün ekonomik savunma platformunu güçlendirme görevini üstlendi. Jax Deluca'nın FFC'deki yeni rolü ve bağımsız sinemanın geleceğine dair detaylı analizler için Jax Deluca: Future Film Coalition Geçici İcra Direktörü haberimizi okuyabilirsiniz.

Festivalin kapanışında Hrönn Marinósdóttir, “Bu yılki edisyonun sonuçlarından memnunuz; dünyanın dört bir yanından gelen endüstri temsilcilerini İzlanda endüstrisi ile buluşturduk. Bu, çalışmalarımıza devam etme gücü ve cesareti veriyor,” ifadeleriyle etkinliğin başarısını pekiştirdi.

Kaynak Şeffaflığı: Bu haber, Variety’nin 22. Reykjavik Film Festivali analizlerinden derlenmiştir. Orijinal içeriğe erişim sağlamak ve daha fazla detay öğrenmek için Variety’deki Reykjavik Film Festivali Özetleri başlıklı makaleyi inceleyebilirsiniz.